Niềng răng hóp má có bị vĩnh viễn không, khắc phục thế nào?

Niềng răng được đánh giá là phương pháp hoàn hảo để khắc phục tình trạng sai lệch khớp cắn, răng khấp khểnh không đều, giúp hàm răng được đều đẹp, khuôn mặt cân đối cùng với nụ cười tự tin. Tuy nhiên có nhiều trường hợp các bạn niềng răng bị hóp má, gây stress ảnh hưởng tới công việc và cuộc sống. Vậy nguyên nhân niềng răng bị hóp má do đâu và cách khắc phục như thế nào, cùng đi tìm hiểu trong bài viết này nhé!

1. Bản chất niềng răng có gây ra hóp má không?

Thực tế, bản chất của niềng răng không gây hóp má như nhiều người vẫn lo lắng. Quá trình chỉnh nha chỉ tác động lên răng và xương ổ răng nông – phần xương bao quanh chân răng, chứ không can thiệp đến khung xương gò má hay xương hàm nền. Do đó, nó không thể làm mất thể tích xương hoặc mô mềm ở vùng má.

Ở một số trường hợp có kế hoạch nhổ răng và kéo lùi nhóm răng trước, khuôn mặt có thể trông gọn và thon hơn do môi, mô mềm hơi lùi vào hoặc do người niềng giảm cân trong giai đoạn điều trị. Tuy nhiên, đây chỉ là thay đổi tạm thời về mô mềm và cảm giác thị giác, không phải sự mất cấu trúc thật của khuôn mặt. Sau khi quá trình niềng hoàn tất, hình dáng gương mặt thường sẽ cân bằng trở lại.

2. Vì sao nhiều người cảm thấy hóp má “khi niềng”?

Trên thực tế, dù niềng răng không trực tiếp phá vỡ cấu trúc xương mặt, nhiều người vẫn nhận thấy khuôn mặt bị hóp hoặc gầy đi trong quá trình chỉnh nha. Nguyên nhân nằm ở sự kết hợp giữa thay đổi cơ học do điều trị, đặc điểm mô mềm của từng người và những yếu tố sinh lý khác. Dưới đây là ba nhóm nguyên nhân chính.

2.1. Giảm cân, mất mỡ má tự nhiên, căng thẳng

Trong thời gian niềng, nhiều người thay đổi chế độ ăn (ăn mềm, ăn ít, giảm tinh bột) hoặc bị stress, giảm cân, khiến lượng mỡ mặt giảm đáng kể. Đây có thể nói là nguyên nhân phổ biến nhất. Khi mô mỡ má (buccal fat pad) và lớp mỡ nông dưới da giảm, khuôn mặt sẽ hóp đi, đặc biệt là vùng giữa má , nơi vốn ít cơ nâng đỡ.

Ngoài ra, một số người vốn có cấu trúc mặt gầy, gò má cao, mô mềm mỏng thì chỉ cần giảm một chút thể tích mỡ cũng đủ để hóp thấy rõ. Đây là nguyên nhân rất thường gặp, nhưng lại dễ bị hiểu nhầm là do “niềng răng làm hóp”. Thực chất, đó là tác động toàn thân, không phải do chỉnh nha trực tiếp gây ra.

2.2. Thay đổi mô mềm tạm thời

Khi đóng khoảng hoặc di chuyển răng với tốc độ nhanh trong thời gian ngắn, đặc biệt ở giai đoạn đầu niềng (1-3 tháng đầu), mô mềm quanh má và môi chưa kịp thích nghi, gây cảm giác “hóp” hoặc “rút” khuôn mặt. Thêm vào đó, nếu cung răng bị thu hẹp quá nhiều so với hình dạng ban đầu, vùng hành lang má sẽ rộng ra, khiến khi cười trông má “rỗng” và hóp hơn.

2.3. Ảnh hưởng từ kế hoạch điều trị

Khi bác sĩ chỉ định rút răng tiền hàm (thường là nhổ răng số 4 hoặc 5) để tạo không gian sắp xếp lại răng, phần răng cửa và răng nanh sẽ được kéo lùi vào trong. Quá trình này làm cho vùng môi và má trước đây được “đỡ” bởi răng nay mất điểm tựa nhẹ, khiến khuôn mặt trông thon, gọn và đôi khi hơi hóp. Nếu kỹ thuật kéo lùi nhiều hoặc thu hẹp cung răng quá mức, mô mềm vùng má có thể bị “hút vào” nhẹ, làm gò má nổi rõ hơn và má trong mỏng đi.

Tuy nhiên, mức độ thay đổi này phụ thuộc từng người: người có xương mặt rộng, mỡ má dày thì gần như không thấy, trong khi người mặt gầy, mô mềm ít sẽ nhận ra rõ ràng. Điều này không đồng nghĩa là niềng sai, mà là hệ quả tự nhiên của việc sắp xếp lại răng và tái phân bố mô mềm quanh miệng.

Đọc thêm: Niềng răng có phải trường hợp nào cũng cần nhổ răng?

3. Thời điểm xuất hiện và tính vĩnh viễn của hóp má khi niềng răng

Một trong những thắc mắc phổ biến là “Hóp má khi niềng xuất hiện khi nào và có vĩnh viễn không?” Thực tế, nếu xảy ra, những thay đổi về mô mềm thường xuất hiện từ sớm trong quá trình chỉnh nha.

Nhiều nghiên cứu 3D chỉ ra rằng 1-3 tháng đầu điều trị là giai đoạn mà khuôn mặt có thể trông gọn hơn rõ nhất, đặc biệt khi bắt đầu đóng khoảng hoặc kéo lùi răng tiền hàm. Đây là thời điểm răng di chuyển nhanh, mô mềm xung quanh môi và má chưa kịp thích nghi, nên cảm giác hóp má có thể dễ nhận thấy. Trong các giai đoạn tiếp theo, khi dịch chuyển răng tiếp tục nhưng với tốc độ ổn định hơn, thay đổi về ngoại hình thường tăng dần nhưng không đột ngột và phần lớn là thay đổi nhẹ, mang tính thị giác.

Về tính vĩnh viễn, hầu hết các trường hợp hóp má do niềng răng không phải là thay đổi lâu dài hoặc vĩnh viễn. Những hiện tượng này thường liên quan đến thay đổi vị trí răng và tái phân bố mô mềm, sẽ hồi phục một phần sau khi răng ổn định và cơ mặt được vận động bình thường.

Tuy nhiên, trong một số trường hợp, nếu người niềng có mô mỡ má mỏng, gò má cao, hoặc đồng thời giảm cân đáng kể trong quá trình điều trị, thì cảm giác hóp má có thể kéo dài lâu hơn. Trường hợp cực kỳ hiếm là khi mô mỡ má (buccal fat pad) bị mất đáng kể hoặc điểm neo mô mềm thay đổi lâu dài, thì sự phục hồi tự nhiên có thể không hoàn toàn và nếu muốn, có thể cân nhắc các biện pháp làm đầy thẩm mỹ sau khi điều trị hoàn tất.

Điều quan trọng là cần nhấn mạnh: hóp má trong chỉnh nha thường nhẹ và tạm thời, hoàn toàn khác với các thay đổi do phẫu thuật xương mặt như gọt gò má hay hạ hàm, vốn làm mất cấu trúc nâng đỡ và khó hồi phục. Việc hiểu đúng bản chất sẽ giúp người chuẩn bị niềng răng yên tâm hơn, đồng thời phối hợp với bác sĩ lập kế hoạch hợp lý: chọn tốc độ di chuyển răng phù hợp, giữ chiều rộng cung hàm và theo dõi cân nặng, chế độ dinh dưỡng. Với cách tiếp cận này, nguy cơ hóp má sẽ được kiểm soát tối đa và kết quả chỉnh nha vẫn đảm bảo thẩm mỹ hài hòa, khuôn mặt tự nhiên.

4. Các phương án phòng ngừa trước khi chỉnh nha

Khi chuẩn bị niềng răng, nhiều người lo lắng về việc hóp má hay thay đổi khuôn mặt. Thực tế, bạn hoàn toàn có thể giảm thiểu nguy cơ này ngay từ giai đoạn lập kế hoạch, bằng cách phối hợp chặt chẽ với bác sĩ chỉnh nha và cân nhắc cả yếu tố thẩm mỹ. Dưới đây là những phương án phòng ngừa quan trọng:

1. Đánh giá toàn diện profile mặt trước điều trị

Trước khi bắt đầu, bác sĩ nên chụp ảnh 3D, kết hợp ảnh trước/sau. Phân tích mô mềm giúp dự đoán các thay đổi về da, cơ và mỡ mặt khi rút răng hoặc dịch lùi răng cửa. Việc này giúp bạn và bác sĩ nắm trước những khả năng thay đổi gương mặt và lập kế hoạch tối ưu, tránh bất ngờ trong quá trình điều trị.

2. Ưu tiên chiến lược không rút răng nếu có thể

Nếu chỉ cần tạo một khoảng nhỏ để sắp xếp răng, bác sĩ có thể cân nhắc mài kẽ răng thay vì rút răng. Nhiều nghiên cứu cho thấy thay đổi mô mềm không phải lúc nào cũng khác biệt lớn giữa rút răng và không rút răng, vì vậy quyết định này cần cá thể hóa, dựa trên cấu trúc mặt, độ tuổi và mong muốn thẩm mỹ của bạn.

3. Bảo tồn chiều ngang cung hàm

Việc giữ hình dạng cung răng tự nhiên và tránh thu hẹp cung răng không cần thiết sẽ giúp giảm cảm giác má hóp và duy trì sự cân đối giữa răng, xương và mô mềm. Đồng thời, phương án này giúp khoảng trống bên má khi cười trông tự nhiên, hạn chế tạo cảm giác gương mặt mảnh hơn.

4. Kỹ thuật điều khiển chuyển động răng

Bác sĩ có thể sử dụng neo giữ tạm thời trong xương (mini-implant hoặc chốt tạm) để di chuyển răng theo hướng mong muốn. Thay vì kéo lùi răng cửa quá nhiều, bác sĩ có thể lựa chọn dịch chuyển răng phía sau, giúp tạo khoảng mà vẫn hạn chế tác động lên mô mềm vùng má. Điều chỉnh tỉ lệ rút/rời răng cũng là cách giảm tối đa thay đổi gương mặt nhưng vẫn đạt hiệu quả chỉnh nha mong muốn.

5. Thông báo nguy cơ và tư vấn cho người niềng

Cuối cùng, việc thảo luận trực tiếp với khách hàng niềng răng là rất quan trọng. Bác sĩ có thể chụp ảnh, mô phỏng các thay đổi tiềm năng của khuôn mặt và giải thích về khả năng cần bổ sung làm đầy sau điều trị nếu muốn. Điều này giúp bạn có kỳ vọng thực tế, yên tâm và phối hợp tốt hơn trong suốt quá trình niềng.

5. Cách khắc phục hóp má do vấn đề tạm thời

Trong quá trình niềng răng, tình trạng hóp má thường do các vấn đề tạm thời như giảm cân, stress… mà bạn có thể chủ động khắc phục được, giúp gương mặt phục hồi nhanh sau khi tháo niềng.

5.1. Dinh dưỡng hợp lý

• Ăn đủ năng lượng và protein: giúp duy trì hoặc bổ sung mô mềm trên má, môi và các vùng trung tâm khuôn mặt.
• Bổ sung vitamin và khoáng chất (vitamin C, E, kẽm, canxi): hỗ trợ tái tạo mô và làn da trong giai đoạn răng di chuyển.
• Chia bữa nhỏ, dễ nhai: trong những tuần đầu sau khi gắn mắc cài, việc nhai thức ăn cứng có thể khó khăn. Chia bữa giúp duy trì lượng calo và protein cần thiết, hạn chế giảm cân không mong muốn.

Đọc thêm: List thực phẩm thân thiện dành cho người niềng răng

5.2. Duy trì lực nhai ổn định

• Tập nhai đều hai bên hàm giúp răng di chuyển cân đối và giữ cơ mặt hoạt động, hạn chế hiện tượng mô mềm bị chùng.
• Khi lực nhai duy trì, má và môi vẫn được nâng đỡ tự nhiên, giảm nguy cơ hóp má do mô mềm thiếu sự hỗ trợ.

5.3. Kiểm soát stress và giấc ngủ

• Stress kéo dài hoặc giấc ngủ không đủ có thể làm giảm cân, mất nước và thay đổi mô mềm, khiến hóp má rõ hơn.
• Các biện pháp đơn giản: thư giãn, tập thở, yoga nhẹ nhàng, ngủ đủ 7-8 tiếng giúp cơ thể duy trì sức khỏe và mô mềm ổn định trong suốt quá trình điều trị.

5.4. Tái phân bố mô mềm sau khi tháo niềng

• Ngay sau khi tháo mắc cài, mô mềm có thể bị hơi lỏng do răng vừa di chuyển.
• Bài tập cơ mặt nhẹ nhàng: mỉm cười, di chuyển môi, hóp má, giúp mô mềm phục hồi vị trí tự nhiên.
• Duy trì chế độ ăn giàu dưỡng chất và nhai đều sau tháo niềng giúp mô mềm nhanh chóng trở lại trạng thái đầy đặn, cân đối.

6. Các giải pháp khắc phục khi hóp má không hết

Nếu hóp má không hồi phục sau quá trình niềng răng, hoặc hóp má nghiêm trọng, việc lựa chọn giải pháp cần dựa trên nguyên nhân, mức độ hóp má và nhu cầu thẩm mỹ của từng người. Dưới đây là các lựa chọn phổ biến:

6.1. Tiêm chất làm đầy Hyaluronic Acid (filler HA)

Filler HA là phương pháp ít xâm lấn, nhanh chóng và hiệu quả.

Tiêm vào các vùng như gò má, vùng giữa má, hoặc vùng má gần răng cửa giúp khôi phục thể tích trung gian, làm má đầy đặn và cân đối khuôn mặt.

Hiệu quả kéo dài từ 6 tháng đến 2 năm, tùy loại sản phẩm. Ví dụ, Juvéderm Voluma có thể duy trì khoảng 2 năm ở vùng má.

• Ưu điểm: hồi phục nhanh, an toàn tương đối, có thể chỉnh sửa hoặc hòa tan nếu cần.
• Nhược điểm: hiệu quả tạm thời, chi phí lặp lại theo thời gian, cần chuyên gia giàu kinh nghiệm để tránh biến chứng mạch máu, bầm tím hoặc nốt lồi.

6.2. Ghép mỡ tự thân

Phương pháp này phù hợp với mong muốn hiệu quả lâu dài hơn.

Mỡ được lấy từ cơ thể bệnh nhân và cấy vào vùng má thiếu thể tích.

• Ưu điểm: nếu mỡ sống tốt, kết quả bền lâu và tự nhiên.
• Nhược điểm: tỉ lệ tiêu mỡ một phần, cần phẫu thuật lấy mỡ, chi phí cao, thời gian hồi phục dài, có nguy cơ nhiễm trùng hoặc bất đối xứng.
• Nghiên cứu lâm sàng cho thấy đây là giải pháp hiệu quả khi mô mềm tự nhiên quá mỏng.

6.3. Sử dụng mô mỡ má (buccal fat pad)

• Trong các trường hợp hóp má nghiêm trọng, việc dùng mỡ má có cuống (pedicled flap) hoặc ghép mỡ má để làm đầy vùng gò má.
• Đây là can thiệp chuyên sâu, thường kết hợp với phẫu thuật chỉnh hình.
• Phương pháp này thích hợp khi mô mềm và mô mỡ đã mất nhiều, mang lại hiệu quả lâu dài, nhưng yêu cầu kỹ thuật cao và theo dõi sau mổ.

6.4. Phẫu thuật làm đầy hoặc độn gò má

• Đối với hóp má nặng hoặc muốn kết quả vĩnh viễn, có thể thực hiện đặt implant gò má hoặc nâng xương mặt thông qua phẫu thuật chỉnh hình.
• Ưu điểm: hiệu quả ổn định lâu dài.
• Nhược điểm: cần phẫu thuật, thời gian hồi phục dài, phải đánh giá kỹ về chức năng và thẩm mỹ trước khi thực hiện..