Bệnh sốt xuất huyết ở mức độ nặng thường đi kèm với chảy máu chân răng cùng một số tổn thương trong khoang miệng. Lo lắng tình trạng sẽ trở nên phức tạp hơn, một số người đã dừng việc đánh răng và thay thế bằng biện pháp khác. Tuy nhiên, hành động này có thực sự đúng đắn? Dưới đây các bác sĩ sẽ trực tiếp giải đáp câu hỏi: Sốt xuất huyết có nên đánh răng không giúp mọi người hiểu rõ hơn nhé.
Mục lục
1. Sốt xuất huyết là bệnh gì, có nguy hiểm không?
Sốt xuất huyết là bệnh gì?
Sốt xuất huyết là bệnh truyền nhiễm cấp tính do virus Dengue gây ra. Nguyên nhân lây lan do muỗi vằn Aedes aegypti mang mầm bệnh đốt từ người bệnh sang người khỏe mạnh. Từ thế kỷ XIII, sốt xuất huyết đã có mặt trên 100 quốc gia khác nhau.
Theo dữ liệu từ WHO, mỗi năm toàn cầu ghi nhận khoảng 390 triệu ca nhiễm virus Dengue, trong đó 96 triệu người có biểu hiện lâm sàng. Một nghiên cứu khác cho thấy, khoảng 3.9 tỷ người nguy cơ nhiễm virus sốt xuất huyết, trong đó 70% gánh nặng thực sự nằm ở các nước châu Á. Số ca mắc và số người tử vong cũng không ngừng tăng lên qua các năm.
Hiện nay, virus Dengue có 4 chủng huyết thanh khác nhau là DEN-1, DEN-2, DEN-3 và DEN-4. Người bệnh đã nhiễm chủng virus nào thì có khả năng tạo miễn dịch suốt đời với chủng virus đó. Tuy nhiên người đó vẫn có thể mắc các chủng khác.
Một điểm đặc biệt là chỉ có muỗi cái mới đốt người và truyền bệnh. Virus Dengue ủ bệnh trong cơ thể muỗi Aedes khoảng 8- 11 ngày. Sau đó, nếu bạn bị muỗi Aedes chích thì virus sẽ được lây sang.
Nếu theo dõi thông tin thường xuyên, bạn thấy sốt xuất huyết xảy ra quanh năm, cao điểm là mùa mưa, mùa sinh sản của muỗi. Bệnh này thường gây sốt cao, mệt mỏi, đau nhức xương, phát ban,…
Sốt xuất huyết có nguy hiểm không?
Sốt xuất huyết tuy là bệnh thường gặp nhưng lây lan rất nhanh thành nhiều ổ dịch. Những triệu chứng ban đầu dễ bị nhầm lẫn với bệnh nhiễm siêu vi khác như cúm hoặc covid-19 nên thường bị bỏ qua. Đến khi diễn biến nặng thì nồng độ tiểu cầu đã xuống rất thấp. Nếu không điều trị kịp thời có thể dẫn tới tử vong. Vậy nên, mọi người tuyệt đối không được chủ quan với bệnh dịch này. Các dấu hiệu thường gặp khi bị sốt xuất huyết:
– Dấu hiệu sốt xuất huyết ở mức độ nhẹ
Sốt xuất huyết ở cấp độ nhẹ thường xuất hiện ở người lần đầu tiên mắc bệnh vì chưa miễn dịch với virus Dengue. Bệnh khởi phát trong 4- 7 ngày tính từ khi bị muỗi truyền bệnh. Các triệu chứng ảnh hưởng đến sức khỏe gồm:
- Bị sốt cao, thậm chí lên tới hơn 40 độ C
- Đau đầu nghiêm trọng, đau khớp cơ
- Đau phía sau hốc mắt
- Cảm giác buồn nôn, ói mửa
- Bị phát ban khắp cơ thể trong 3- 4 ngày sau khi sốt. Dần thuyên giảm sau 1- 2 ngày và có thể nổi ban lại vào ngày hôm sau.
– Sốt xuất huyết ở mức độ nặng
Khi bị sốt xuất huyện nặng, ngoài các triệu chứng ở trên, người bệnh còn bị tổn thương ở mạch máu, mạch bạch huyết, chảy máu cam, chảy máu ở nướu hoặc dưới da, chảy máu chân răng,…
– Hội chứng sốc sốt xuất huyết
Sốc sốt xuất huyết Dengue là mức độ nặng nhất của bệnh sốt xuất huyết. Nó bao gồm tất cả triệu hứng khi bị nhẹ đến nặng, cộng thêm hiện tượng huyết tương thoát khỏi mạch máu, chảy máu ồ ạt trong và ngoài cơ thể, sốc (huyết áp thấp).
Tình trạng này xảy ra khi bạn đã từng bị mắc bệnh hoặc do mẹ bị bệnh truyền sang con. Bệnh thường biểu hiện nặng đột ngột sau 2- 5 ngày (giai đoạn hạ sốt). Bị sốt sốc xuất huyết xảy ra đa phần ở trẻ em và chỉ một số ít ở người lớn. Nếu không điều trị kịp thời, bệnh sẽ chuyển nặng nhanh, gây suy đa cơ quan và tử vong.
Những biến chứng của bệnh sốt xuất huyết
Hiện nay, sốt xuất huyết chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và diễn biến rất khó lường. Nhiều bệnh nhân đến cơ sở y tế trong tình trạng sốt cao, khó thở, mê sảng, vật vã,… Nếu không cấp cứu kịp thời có thể dẫn tới tình trạng nguy hiểm sau:
– Suy tim, suy thận
Tình trạng bị xuất huyết liên tục trong cơ thể làm rối loạn hệ thống tuần hoàn dẫn tới suy tim. Khi tim không đủ sức bơm máu, dịch huyết tương xuất hiện liên tục sẽ khiến màng tim bị tràn dịch, gây ứ đọng. Cả tim và hệ thống tuần hoàn bị ảnh hưởng nghiêm trọng, gây suy giảm, xuất huyết cơ tim.
Thận cũng phải làm việc hết công suất để bài tiết huyết tương qua nước tiểu nên có thể dẫn đến tình trạng suy thận cấp.
– Sốc do mất máu
Virus sốt xuất huyết làm tăng tính thấm mao quản, thoát huyết tương và cô đặc máu đến một ngưỡng nhất định sẽ gây sốc khiến máu bị đẩy ra ngoài. Bạn sẽ thấy hiện tượng bị chảy máu cam, chảy máu chân răng,… Trường hợp nặng hơn xuất hiện tình trạng nôn ra máu, ho ra máu, ra máu âm đạo bất thường,…
– Xuất huyết não
Người bị sốt xuất huyết nặng thường bị giảm tiểu cầu. Tình trạng này rất nguy hiểm. Vì nếu tiểu cầu giảm mà không được truyền kịp thời có thể dẫn tới xuất huyết não, dẫn đến tử vong.
– Tràn dịch màng phổi
Huyết tương trong cơ thể xâm nhập vào đường hô hấp, gây viêm đường hô hấp, tràn dịch màng phổi, viêm phổi,… Nếu không được cấp cứu, tính mạng của người bệnh có thể bị đe dọa.
– Hôn mê
Trường hợp xuất huyết nặng, dịch huyết tương có thể ứ đọng trong màng não qua các thành mạch gây phù não và các hội chứng thần kinh dẫn đến hôn mê. Dạng biến chứng này là nặng nhất. Còn một số người bị hôn mê thứ phát sau sốc, sau xuất huyết nội tạng,…
– Nguy cơ sinh non, sẩy thai
Phụ nữ đang mang thai, nếu bị sốt xuất huyết dễ phải đối mặt với nhiều biến chứng nguy hiểm như sẩy thai, đẻ non, thai chết lưu. Thai phụ rất có thể bị tiền sản giật, làm tổn thương đến chức năng gan, thận, chảy máu kéo dài khi chuyển dạ. Nếu thấy triệu chứng sốt cao đột ngột không hạ từ 1- 2 ngày, kèm dấu hiệu nốt ban đỏ trên da, các chị em cần đến cơ sở y tế ngay lập tức.
Xem thêm: Chảy máu chân răng do sốt xuất huyết nguy hiểm không?
2. Sốt xuất huyết ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng thế nào?
Sốt xuất huyết không chỉ làm cho chúng ta cảm thấy khó chịu mà dễ dẫn tới các biến chứng về sức khỏe. Một trong số đó là chảy máu chân răng. Lý giải hiện tượng này bác sĩ cho biết: Sự tác động của virus Dengue làm rối loạn chức năng tiểu cầu, khiến tiểu cầu bị giảm, gây tổn thương mạch máu và mạch bạch huyết. Sau đó mao mạch giãn mỏng hơn, dễ nứt vỡ làm cho da bị xuất huyết mà điển hình là chảy máu chân răng.
Bên cạnh đó theo số liệu từ Viện Y Tế Quốc gia Hoa Kỳ (NIH Hoa Kỳ) có khoảng 30% người bị tổn thương niêm mạc miệng khi mắc bệnh. Các triệu chứng thường gặp là: mụn nước trên vòm miệng, nổi ban đỏ ở môi, lưỡi, xuất huyết trên màng lưỡi nhầy, xuất hiện nhiều mảng sần sùi màu nâu trên niêm mạc miệng khiến chảy máu tự phát ở phần nướu,…
Nếu thấy các triệu chứng trên đồng nghĩa tình trạng bệnh lý của bạn đang ở mức trầm trọng. Hãy đến ngay cơ sở y tế điều trị kịp thời, tránh dẫn tới hậu quả khôn lường.
3. Sốt xuất huyết có nên đánh răng không?
Câu hỏi mà rất nhiều người quan tâm thời gian gần đây là: Bị Sốt xuất huyết có nên đánh răng không? Có ảnh hưởng gì không? Thực tế điều này còn phụ thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người.
– Nếu bạn bị sốt xuất huyết ở mức độ nhẹ, phát hiện sớm, điều trị sớm, không có biến chứng nặng như chảy máu chân răng thì vẫn có thể đánh răng bình thường. Tuy nhiên nếu thấy sức khỏe còn yếu, cơ thể mệt mỏi thì rút ngắn thời gian đánh răng và cần sử dụng nước súc miệng để làm sạch mảng bám.
– Nếu bạn sốt xuất huyết ở mức độ nặng hơn, có dấu hiệu bị chảy máu chân răng thì không nên đánh răng. Vì đánh răng thời điểm này có thể khiến răng miệng tổn thương nhiều hơn. Lực từ bàn chải sẽ tăng kích thích lên niêm mạc miệng.
Để chắc chắn, theo lời khuyên của bác sĩ, bạn cần theo dõi cả số lượng tiểu cầu hằng ngày. Nếu số lượng tiểu cầu cao, được đảm bảo thì bệnh nhân vẫn có thể đánh răng như thường. Còn nếu số lượng tiểu cầu trên một đơn vị máu còn quá thấp thì hạn chế hành động này.
4. Cách vệ sinh răng miệng an toàn khi bị sốt xuất huyết
Bệnh sốt xuất huyết thường kéo dài từ 7- 10 ngày với nhiều diễn biến phức tạp. Trong giai đoạn này, bạn vẫn muốn vệ sinh răng miệng an toàn, sạch sẽ thì làm theo hướng dẫn dưới đây:
– Theo dõi cẩn thận tình trạng sức khỏe của bản thân. Nếu thấy bị trở nặng, có hiện tượng chảy máu chân răng thì nên không nên đánh răng. Thay vào đó là sử dụng gạc mềm bằng nước muối 0.9% hoặc các nước súc miệng thông thường vài lần trong ngày.
– Khi đánh răng vào thời điểm này, bạn chọn loại bàn chải nhỏ, có sợi lông mềm mại. Thực hiện động tác chải răng nhẹ nhàng, tuyệt đối không được chà xát quá mạnh vào niêm mạc miệng.
– Tham khảo lời khuyên của bác sĩ xem thời điểm nào nên đánh răng là tốt nhất. Vì bác sĩ là người nắm rõ nhất các chỉ số cơ thể của chúng ta.
5. Cách chăm sóc và phòng sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết có nhiều triệu chứng khác nhau dẫn tới diễn biến nặng nên bạn cần chú ý cách chăm sóc, tuân thủ đúng chỉ dẫn dưới đây.
Cách chăm sóc khi bị sốt xuất huyết
– Ngăn ngừa tình trạng mất nước
Trước tiên, sốt xuất huyết làm cho người bệnh dễ thoát nước thông qua tuyến mồ hôi và đường tiểu. Khi cơ thể mất đi lượng nước lớn, tình trạng bệnh càng nghiêm trọng. Bạn cảm thấy khó chịu, mệt mỏi, li bì, uể oải hơn. Để ngăn chặn, hãy bổ sung nước liên tục bằng cách uống nước lọc và chất điện giải.
Khi bị sốt cao, người bệnh được khuyến khích uống oresol, các loại nước ép trái cây từ cam, chanh, bưởi, dừa, kiwi,… nhằm hỗ trợ phục hồi sức khỏe, tăng cường kháng thể nhanh chóng. Lưu ý là không nên uống các loại nước ép có màu đỏ như dưa hấu, thanh long, củ dền vì khó phân biệt với triệu chứng nôn ra máu khi bệnh nhân xuất hiện tình trạng nôn mửa liên tục.
Bạn không sử dụng các loại nước sẫm màu, nước chứa cồn, đường hóa học như Coca cola, Pepsi, café, rượu, bia,… Những sản phẩm này có hại và dễ làm cho bệnh nhân thoát nước nhanh hơn.
Nếu bệnh nhân không thể uống nước vì nhiều lý do, bác sĩ tiến hành truyền dịch qua tĩnh mạch để bổ sung nước, bù dịch bị mất. Tuy nhiên, không được truyền dung dịch NaCl 0.9% vì muối trong dung dịch có thể gây ra tình trạng mất nước trầm trọng hơn. Bệnh nhân cũng không được tự ý truyền dịch tại nhà mà không nhận được sự hỗ trợ của các nhân viên y tế.
– Giảm đau và hạ sốt
Trong gia đoạn bị sốt cao đột ngột, liên tục từ 39- 40 độ C, xuất hiện các triệu chứng đau nhức, tê bì chân tay và nhức mỏi cơ thể, người bệnh có thể sử dụng thuốc hạ sốt, giảm đau Paracetamol theo đúng liều lượng mà các bác sĩ đã chỉ định. Đừng uống quá liều sẽ gây ra tác dụng phụ.
– Truyền máu, bổ sung tiểu cầu
Trường hợp bệnh nhân có lượng tiểu cầu liên tục giảm, gây mất máu nghiêm trọng, bác sĩ thực hiện các phương pháp điều trị duy trì lượng máu, làm cho tiểu cầu ổn định. Ví dụ như truyền máu hay bổ sung tiểu cầu, hạn chế tình trạng máu khó đông, mất máu nhiều.
– Nghỉ ngơi, theo dõi thường xuyên
Khi mắc sốt xuất huyết, thể trạng của bạn rơi vào tình trạng bị kiệt quệ, mệt mỏi, đau nhức. Hãy nghỉ ngơi, thư giãn, hạn chế vận động hoặc chỉ nên vận động nhẹ. Vì nếu vận động mạnh dễ kích thích máu lưu thông quá mức làm tình trạng xuất huyết nghiêm trọng hơn.
Bạn nên mặc bộ đồ thoáng mát, rộng rãi, dễ thấm mồ hôi khi mà lượng mồ hôi bài tiết ra khá nhiều. Quần áo bí bách sẽ ảnh hưởng đến tình trạng sốt của người bệnh.
Ngoài ra, hạn chế tối đa việc tắm rửa, chỉ tắm khi thực sự cần thiết. Thay vào đó, dùng khăn mềm ấm lau mát, giữ vệ sinh cơ thể sạch sẽ. Nếu sốt cao trên 38.5 độ C, nên đắp khăn ở vùng bẹn và nách để hạ thân nhiệt. Người nhà cần thường xuyên đo thân nhiệt của bệnh nhân để phòng khi sốt cao, kịp thời đưa bệnh nhân đến cơ sở y tế.
– Chế độ dinh dưỡng khoa học
Cơ thể bị mắc sốt xuất huyết rất mệt mỏi nên cần bổ sung những dưỡng chất cần thiết. Trong đó cần đầy đủ 4 nhóm dưỡng chất cơ bản là:
- Chất đạm: Có trong thịt, cá, trứng,…
- Chất tinh bột: Có trong cơm, bún, miến, khoai, ngô,…
- Khoáng chất: Có trong rau, củ, trái cây,…
- Chất béo: Có trong dầu, mỡ,…
Các món ăn được ưu tiên hàng đầu trong thời điểm này là: cháo, bún, miến, súp, sữa, sữa chua, canh bông cải, canh rau bina, trái cây họ nhà bưởi (cam, chanh, quýt, bưởi) ăn hoặc vắt lấy uống, nước dừa (bổ sung chất điện giải,…).
Người bệnh hạn chế nạp thực phẩm chứa chất béo, kiêng đồ nhiều gia vị, chua cay, chiên xào vì chúng khó tiêu. Hãy tăng cường các loại rau xanh, trái cây, chú ý ăn chín, uống sôi, đảm bảo vệ sinh an toàn thực phẩm.
Cách phòng ngừa sốt xuất huyết
Khi tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết đang rất căng thẳng, bản thân mỗi người cần nâng cao ý thức phòng bệnh. Điều này giúp bảo vệ sức khỏe cho bản thân và cả gia đình.
– Bạn hãy kiểm tra và diệt lăng quăng trong các dụng cụ chứa nước sinh hoạt. Thường xuyên làm sạch thau rửa, đậy nắp kín bể và các vật dụng chứa nước, thả cá để tiêu diệt lăng quăng.
– Bạn thay nước thường xuyên ở các lọ hoa, thả muối hoặc hóa chất diệt bọ gậy vào bát nước kê chân chạn, bể cảnh, hòn non bộ, khay nước thải tủ lạnh,…
– Loại bỏ vật liệu phế thải, hốc nước tự nhiên, lật úp vật dụng chứa nước không sử dụng để tránh muỗi đẻ trứng.
– Mọi người cần ngủ màn kể cả ban ngày, mặc quần áo dài tay, dùng bình xịt muỗi, hương muỗi, kem xua muỗi, vợt điện muỗi,… tiêu diệt và phòng muỗi đốt.
– Phối hợp với ngành y tế trong các chiến dịch diệt bọ gậy/lăng quăng và các đợt phun hóa chất phòng, chống dịch.
– Nếu phát hiện các triệu chứng như bị sốt cao đột ngột, cơ thể mệt mỏi,… thì đến ngay cơ sở y tế để được khám và tư vấn điều trị. Không tự ý điều trị tại nhà.
Như vậy, bạn đã tìm được câu trả lời cho vấn đề: Sốt xuất huyết có nên đánh răng không. Điều này còn tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe của mỗi người. Hi vọng trong mùa dịch bệnh, mọi người hãy nâng cao cảnh giác và bảo vệ cơ thể thật tốt nhé.
Nếu có bất kỳ câu hỏi hay thắc mắc liên quan đến vấn đề chăm sóc răng miệng thời điểm này, Quý khách hàng vui lòng liên hệ HOTLINE 093.186.3366 – 086.690.7886 hoặc đăng ký tư vấn (không mất phí) với bác sĩ nha khoa Thúy Đức để được hỗ trợ sớm nhất ĐĂNG KÝ
