Thuốc tê đóng vai trò thiết yếu trong nha khoa, giúp giảm đau hiệu quả và tạo điều kiện cho bác sĩ thực hiện các thao tác chuyên môn một cách chính xác, an toàn. Tuy nhiên, nhiều bệnh nhân thường băn khoăn về thời gian hết tác dụng của thuốc tê sau khi điều trị. Để giải đáp vấn đề này và các thắc mắc xung quanh việc sử dụng thuốc tê nha khoa, mời các bạn theo dõi nội dung được nha khoa Thúy Đức chia sẻ ở nội dung dưới đây.
Mục lục
- Thuốc tê nhổ răng có tác dụng trong bao lâu?
- Tiêm thuốc tê khi nhổ răng có đau không?
- Liệu có thể xảy ra trường hợp thuốc tê không có tác dụng?
- Nếu tình trạng tê không hết sau khi gây tê răng thì sao?
- Phụ nữ mang thai có gây tê nhổ răng được không?
- Nguy cơ dị ứng nặng do thuốc tê nha khoa và cách phòng ngừa
Thuốc tê nhổ răng có tác dụng trong bao lâu?
Thời gian tác dụng của thuốc tê trong nha khoa phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm:
Loại thuốc tê: Mỗi loại thuốc tê có thời gian tác dụng khác nhau.
Loại thuốc tê | Thời gian tác dụng | Ứng dụng |
Xâm nhập (Lidocaine, Articaine) | 30-60 phút | Điều trị tủy răng, trám răng, nhổ răng đơn giản |
Dẫn truyền (Bupivacaine) | 1-3 giờ | Phẫu thuật nha khoa phức tạp, nhổ răng khôn |
Bôi (Tetracaine, Benzocaine) | 10-15 phút | Giảm đau trước khi tiêm thuốc tê, điều trị trẻ em |
- Thuốc tê xâm nhập: Thường được sử dụng phổ biến nhất, có tác dụng từ 30 đến 60 phút. Thuốc được tiêm trực tiếp vào khu vực xung quanh răng cần điều trị, có tác dụng nhanh và hiệu quả nhất.
- Thuốc tê dẫn truyền: Có tác dụng lâu hơn, từ 1 đến 3 giờ, được sử dụng cho các thủ thuật phức tạp hơn. Thuốc được tiêm vào dây thần kinh chi phối cảm giác cho một vùng rộng lớn hơn, có tác dụng lâu hơn nhưng có thể gây tê bì lan rộng hơn.
- Thuốc tê bôi: Có tác dụng ngắn nhất, chỉ từ 10 đến 15 phút, thường được sử dụng để giảm đau trước khi tiêm thuốc tê hoặc cho các thủ thuật đơn giản.
Tuổi tác: Trẻ em thường có thời gian tác dụng thuốc tê ngắn hơn người lớn.
Tình trạng sức khỏe: Một số bệnh lý như bệnh tim mạch, gan, thận có thể ảnh hưởng đến thời gian tác dụng của thuốc tê.
Liều lượng thuốc: Liều lượng thuốc tê cao hơn sẽ có thời gian tác dụng lâu hơn.
Sự có mặt của adrenaline: Adrenaline là một chất giúp co mạch máu, làm chậm quá trình hấp thu thuốc tê, do đó kéo dài thời gian tác dụng.
Tìm hiểu thêm: Răng số 8 đang đau có nhổ ngay được không?
Tiêm thuốc tê khi nhổ răng có đau không?
Ngày nay, nha khoa hiện đại sử dụng kim tiêm có đường kính siêu nhỏ, giúp giảm thiểu tối đa cảm giác đau nhức khi tiêm thuốc tê. Lượng mô mềm bị tổn thương trong quá trình tiêm cũng vô cùng nhỏ, nhiều bệnh nhân thậm chí không cảm nhận được thao tác tiêm. Thực tế, nỗi lo về cảm giác đau nhức trong nha khoa phần lớn xuất phát từ tâm lý lo lắng của bệnh nhân.
Trước khi tiêm thuốc tê, bác sĩ nha khoa sẽ trò chuyện, động viên và hướng dẫn bệnh nhân để giảm bớt căng thẳng và lo âu. Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể áp dụng các kỹ thuật xao nhãng để giúp bệnh nhân tập trung vào điều khác, thay vì lo lắng về việc tiêm.
Tuy nhiên, nếu bệnh nhân có tâm lý lo âu quá mức hoặc có tiền sử sợ hãi kim tiêm, việc thực hiện thủ thuật nha khoa có thể gặp khó khăn. Do những cử động đột ngột của bệnh nhân trong quá trình điều trị có thể gây nguy cơ tổn thương và biến chứng.
Đối với những bệnh nhân có nguy cơ cao gặp các vấn đề tâm lý trong quá trình điều trị nha khoa, hoặc thực hiện những phẫu thuật nha khoa phức tạp (phẫu thuật xương hàm, khớp thái dương hàm…), bác sĩ có thể đề xuất phương án sử dụng gây mê toàn thân (được đưa vào cơ thể qua đường tiêm tĩnh mạch hoặc hít qua đường hô hấp). Khi ở trạng thái ngủ, bệnh nhân sẽ hoàn toàn không cảm nhận được bất kỳ cảm giác đau nhức nào, giúp bác sĩ thực hiện thao tác điều trị một cách hiệu quả và an toàn nhất.
Cơ chế hoạt động của thuốc gây mê toàn thân:
- Thuốc tê toàn thân được đưa vào cơ thể qua đường tiêm tĩnh mạch hoặc hít qua đường hô hấp.
- Thuốc tác động trực tiếp lên hệ thần kinh trung ương, đặc biệt là vỏ não, gây ra tình trạng ức chế thần kinh, dẫn đến mất ý thức và tê liệt cơ bắp. Do đó, bệnh nhân chìm vào giấc ngủ sâu và không cảm nhận được bất kỳ cảm giác nào, bao gồm cả cảm giác đau.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc an thần nhẹ như glycine hoặc valerian để giúp bệnh nhân thư giãn và giảm bớt căng thẳng trước khi thực hiện thủ thuật.
Đọc thêm:
- Các ngày không nên nhổ răng – theo tâm linh và quan điểm y khoa
- Nhổ răng khôn tiền mê áp dụng khi nào, ưu điểm là gì?
Liệu có thể xảy ra trường hợp thuốc tê không có tác dụng?
Mặc dù thuốc tê nha khoa thường rất hiệu quả trong việc giảm đau và tạo điều kiện cho việc điều trị diễn ra suôn sẻ, tuy nhiên, cũng có một số trường hợp hiếm gặp mà thuốc tê có thể không mang lại tác dụng như mong muốn. Dưới đây là một số nguyên nhân chính:
1. Kháng thuốc:
Một số ít bệnh nhân có thể có sự nhạy cảm cá nhân với một số loại thuốc tê nhất định. Hiện tượng này được gọi là kháng thuốc.
Trong trường hợp này, bệnh nhân có thể không cảm thấy bất kỳ tác dụng giảm đau nào hoặc chỉ cảm thấy giảm đau không đáng kể sau khi tiêm thuốc tê.
Bác sĩ nha khoa sẽ cần thử nghiệm các loại thuốc tê khác nhau để tìm ra loại thuốc phù hợp với bệnh nhân.
2. Tình trạng viêm nhiễm tại nơi tiêm:
Nếu vị trí tiêm thuốc tê đang bị viêm nhiễm hoặc sưng tấy, thuốc tê có thể không thẩm thấu hiệu quả vào các mô và dây thần kinh, dẫn đến giảm hiệu quả giảm đau.
Trong trường hợp này, nha sĩ có thể chọn tiêm thuốc tê ở vị trí khác hoặc áp dụng phương pháp gây tê khác phù hợp hơn.
3. Liều lượng thuốc không phù hợp:
Nếu liều lượng thuốc tê tiêm không đủ cao, nó có thể không đủ để chặn tất cả các tín hiệu đau.
Ngược lại, nếu liều lượng thuốc quá cao, có thể dẫn đến các tác dụng phụ không mong muốn.
Bác sĩ nha khoa sẽ tính toán liều lượng thuốc tê phù hợp dựa trên tuổi tác, tình trạng sức khỏe, và mức độ phức tạp của thủ thuật điều trị.
4. Kỹ thuật tiêm thuốc không chính xác:
Nếu kỹ thuật tiêm thuốc tê không chính xác, thuốc có thể không được đưa đến đúng vị trí cần thiết để chặn các tín hiệu đau.
Bác sĩ nha khoa cần có chuyên môn cao và kinh nghiệm để thực hiện tiêm thuốc tê một cách chính xác và hiệu quả.
Nếu tình trạng tê không hết sau khi gây tê răng thì sao?
Thông thường, cảm giác tê bì sau khi tiêm tê nha khoa, đặc biệt là sau khi nhổ răng khôn, có thể kéo dài vài giờ đồng hồ. Do vậy, nếu bạn vẫn cảm thấy tê bì trong khoảng thời gian này, đây là điều hoàn toàn bình thường.
Tuy nhiên, nếu tình trạng tê bì không thuyên giảm sau 8 tiếng hoặc đi kèm với các triệu chứng như dưới đây bạn cần tới bệnh viện khám để xử trí kịp thời.
- Sưng đỏ, đau nhức tại vị trí tiêm: Đây có thể là dấu hiệu của rách dây thần kinh.
- Đau đầu kéo dài: Cần đến gặp bác sĩ để loại trừ các biến chứng tiềm ẩn.
- Khó khăn khi há miệng: Do ảnh hưởng của thuốc tê hoặc co thắt cơ.
Lưu ý:
- Cần thông báo cho nha sĩ về tiền sử dị ứng thuốc, các bệnh lý nền đang mắc phải trước khi thực hiện tiêm tê.
- Tuân thủ hướng dẫn chăm sóc sau tiêm tê của nha sĩ để đảm bảo quá trình hồi phục diễn ra suôn sẻ.
Hỏi đáp: Nhổ răng khôn có nhanh không, bao lâu thì lành?
Phụ nữ mang thai có gây tê nhổ răng được không?
Có thể! Nhưng các bà bầu cần thông báo với bác sĩ về việc có thai để bác sĩ lựa chọn loại thuốc phù hợp. Thuốc gây tê có chứa adrenaline chống chỉ định cho phụ nữ mang thai.
Đọc thêm:
Nguy cơ dị ứng nặng do thuốc tê nha khoa và cách phòng ngừa
1. Nguy cơ dị ứng:
Thuốc tê nha khoa có thể gây ra phản ứng dị ứng nặng, trong trường hợp xấu nhất có thể dẫn đến tử vong nếu không được cấp cứu kịp thời. Phản ứng dị ứng nặng này được gọi là sốc phản vệ, biểu hiện với các triệu chứng như khó thở, co thắt đường thở. Sốc phản vệ có thể do bất kỳ chất gây dị ứng nào, bao gồm cả thuốc tê. Do đó, các phòng nha khoa đều được trang bị bộ dụng cụ cấp cứu y tế để xử lý tình huống khẩn cấp. Bác sĩ sẽ tiến hành sơ cứu cho bệnh nhân trước khi xe cấp cứu đến.
2. Yếu tố nguy cơ:
Khả năng xảy ra sốc phản vệ do thuốc tê cao hơn ở những bệnh nhân có tiền sử dị ứng với các chất khác (như phấn hoa, lông động vật, v.v.).
3. Phòng ngừa:
Đối với những bệnh nhân có tiền sử dị ứng, đặc biệt là những người chưa từng hoặc đã lâu không sử dụng thuốc tê nha khoa, việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa dị ứng và thực hiện các xét nghiệm dị ứng trước khi thực hiện thủ thuật nha khoa là điều cần thiết.
- Bệnh nhân:Cung cấp cho nha sĩ thông tin đầy đủ về tiền sử dị ứng, bao gồm cả các loại thuốc dị ứng và các phản ứng dị ứng trước đây.
- Thông báo cho nha sĩ nếu bạn đang sử dụng bất kỳ loại thuốc nào, kể cả thuốc kê đơn, thuốc không kê đơn và thực phẩm chức năng.
- Trao đổi về lo lắng của bạn với nha sĩ và đảm bảo bạn hiểu rõ quy trình điều trị.
- Nha sĩ:Rà soát kỹ lưỡng hồ sơ bệnh án của bệnh nhân, đặc biệt chú ý tiền sử dị ứng.
- Thực hiện các biện pháp phòng ngừa thích hợp, chẳng hạn như sử dụng thuốc tê có ít nguy cơ dị ứng hơn.
- Chuẩn bị sẵn sàng bộ dụng cụ cấp cứu y tế và có khả năng xử lý sốc phản vệ.
- Theo dõi sát sao tình trạng bệnh nhân sau khi tiêm thuốc tê.
Mặc dù nguy cơ dị ứng nặng do thuốc tê nha khoa là tương đối thấp, nhưng việc nắm rõ các biện pháp phòng ngừa là vô cùng quan trọng. Bằng cách phối hợp chặt chẽ giữa bệnh nhân và nha sĩ, chúng ta có thể giảm thiểu tối đa nguy cơ xảy ra các biến chứng nguy hiểm và đảm bảo an toàn cho quá trình điều trị nha khoa.