Mọc răng là một trong những giai đoạn phát triển quan trọng của trẻ. Mọc răng không chỉ ảnh hưởng đến khả năng ăn uống, nhai nuốt, nói và cười của trẻ, mà còn liên quan đến hệ miễn dịch của trẻ. Trong quá trình mọc răng, trẻ có thể bị sốt, thậm chí sốt cao đến 39 độ. Vậy trong tình huống này cha mẹ nên làm gì? Hãy cũng nha khoa Thúy Đức tìm hiểu đầy đủ trong bài viết sau để có thể chăm sóc và hỗ trợ trẻ tốt nhất trong giai đoạn này.
Mục lục
Khi nào trẻ bắt đầu mọc răng?
Thông thường, trẻ sẽ bắt đầu mọc răng từ 6 tháng tuổi. Tuy nhiên, độ tuổi này có thể dao động từ 3 tháng đến 14 tháng, tùy thuộc vào từng trẻ và di truyền gia đình. Một số trẻ có thể mọc răng sớm hơn hoặc muộn hơn so với các trẻ khác, nhưng điều này không phải là bất thường, mà chỉ là biểu hiện của sự đa dạng sinh học.
Đọc thêm: Trẻ mọc răng sớm nhất là mấy tháng?
Trẻ sẽ mọc răng theo một trình tự nhất định, từ răng sữa đến răng vĩnh viễn. Răng sữa là bộ răng đầu tiên của trẻ, gồm 20 chiếc, bao gồm 8 răng cửa, 4 răng nanh và 8 răng hàm. Răng sữa sẽ mọc đầy đủ vào khoảng 3 tuổi, và bắt đầu rụng dần từ 6 tuổi để nhường chỗ cho răng vĩnh viễn. Răng vĩnh viễn là bộ răng thứ hai và cuối cùng của trẻ, gồm 32 chiếc, bao gồm 8 răng cửa, 4 răng nanh, 8 răng hàm nhỏ và 12 răng hàm lớn (bao gồm 4 răng khôn). Răng vĩnh viễn sẽ mọc đầy đủ vào khoảng 21 tuổi, và sẽ ở lại với trẻ suốt đời.
Hỏi đáp: Bé mọc răng không đúng thứ tự có sao không?
Trẻ sốt mọc răng 39 độ có nguy hiểm không?
Sốt do mọc răng ở trẻ thông thường chỉ là sốt nhẹ, từ 38 – 38,5 độ C. Sốt thường kéo dài từ 1 – 2 ngày và tự khỏi khi răng nhú lên. Tuy nhiên, cũng có trường hợp sốt mọc răng lên tới 39 độ, nhưng cha mẹ không cần quá lo lắng nếu như con không có biểu hiện bất thường.
Những biểu hiện dưới đây khi trẻ đang lên cơn sốt mọc răng được coi là bình thường:
- Sưng nướu: Nướu của trẻ sẽ bị sưng đỏ, đau nhức khiến trẻ khó chịu và quấy khóc.
- Chảy nước dãi nhiều: Trẻ sẽ chảy nước dãi nhiều hơn bình thường để làm dịu mát nướu.
- Biếng ăn, bỏ ăn: Trẻ có thể bị biếng ăn, bỏ ăn do cảm giác đau nhức ở nướu.
- Khóc nhiều, khó ngủ: Trẻ có thể quấy khóc nhiều, khó ngủ do cảm giác khó chịu ở nướu.
- Ngứa lợi: Trẻ có thể đưa tay, đồ vật vào miệng để gãi ngứa nướu.
- Phát ban: Một số trẻ có thể bị phát ban quanh miệng, má, cổ do hệ miễn dịch phản ứng với sự xâm nhập của vi khuẩn từ nướu.
- Tiêu chảy: Tiêu chảy thường không phổ biến ở trẻ sốt mọc răng, nhưng cũng có thể xảy ra.
Sốt ở trẻ thường có thể vì nhiều nguyên nhân khác nhau, đôi khi sốt lại là do bệnh lý khác trùng với thời điểm trẻ mọc răng nên cha mẹ dễ bị nhầm lẫn. Do đó, cần chú ý phân biệt sốt mọc răng với sốt khác. Nếu trẻ bị sốt cao (trên 39 độ C), kèm theo các triệu chứng khác như ho, hắt hơi, chảy nước mũi, tiêu chảy,… thì có thể là do trẻ bị bệnh lý nào đó.
Vì vậy, nếu trẻ sốt từ 39 độ nhưng không kéo dài, bé có mệt mỏi nhưng tổng quan chung vẫn ổn, thì không cần lo lắng. Cha mẹ cần tập trung theo dõi các biểu hiện của con để kịp thời phát hiện những triệu chứng bất thường (sốt 39 độ kéo dài vài ngày, nôn mửa nhiều, co giật, tiêu chảy nặng…). Trường hợp như vậy cần đưa bé tới các cơ sở y tế để được điều trị.
Nếu sốt 39 độ nhưng không cần đi viện thì tại nhà cha mẹ nên tìm phương pháp hạ sốt cho bé, giúp bé mau khỏe. Dưới đây là những hướng dẫn chi tiết cách hạ sốt 39 độ cho trẻ mọc răng, các bạn có thể tham khảo.
Hướng dẫn cách hạ sốt 39 độ khi trẻ mọc răng
Để giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn và nhanh hạ sốt khi mọc răng, cha mẹ cần làm những việc sau:
1. Cho trẻ bú mẹ nhiều hơn
Sữa mẹ có chứa các kháng thể giúp tăng cường hệ miễn dịch của trẻ, giúp trẻ chống lại nhiễm trùng. Ngoài ra, sữa mẹ cũng có tác dụng làm dịu nướu và giúp trẻ cảm thấy thoải mái hơn. Nếu trẻ còn bú mẹ, hãy cho trẻ bú mẹ nhiều hơn bình thường. Nếu trẻ đã cai sữa, bạn có thể cho trẻ uống sữa công thức hoặc nước trái cây.
2. Massage nướu cho trẻ
Dùng ngón tay sạch massage nhẹ nhàng nướu của trẻ theo chuyển động tròn. Bạn cũng có thể dùng ngón tay đeo găng tay sạch để massage nướu cho trẻ.
Lưu ý:
Rửa tay sạch trước khi massage nướu cho trẻ. Massage nướu cho trẻ nhẹ nhàng, tránh gây đau đớn cho trẻ. Bạn có thể massage nướu cho trẻ trước khi cho trẻ bú hoặc uống sữa.
Không dùng các loại cồn, gel hay bất cứ loại thuốc nào để chà vào nướu của trẻ. Cồn, gel hay thuốc có thể gây kích ứng, bỏng, loét nướu, làm cho trẻ cảm thấy khó chịu hơn. Ngoài ra, cồn, gel hay thuốc cũng có thể bị trẻ nuốt phải, gây ngộ độc, nôn ói, đau bụng, hạ huyết áp, suy hô hấp, hôn mê hoặc tử vong.
3. Cho trẻ ngậm đồ chơi nhai dành cho trẻ sơ sinh
Khi trẻ sơ sinh bắt đầu mọc răng, nướu của trẻ sẽ sưng lên và đau hoặc ngứa, do đó trẻ có xu hướng tìm kiếm một số thứ để ngậm hoặc cắn. Đồ chơi nhai sẽ giúp trẻ làm dịu cảm giác ngứa và kích thích răng nhú lên nhanh hơn.
Khi chọn đồ chơi nhai cho trẻ, bạn nên chọn những loại được làm từ silicone hoặc nhựa mềm, không có cạnh sắc nhọn, để tránh gây tổn thương cho nướu và răng của trẻ. Khi mua đồ chơi nhai cho trẻ, không nên mua những loại có chứa chất lỏng ở bên trong vì dễ bị rò rỉ dịch và trẻ dễ nuốt phải, gây hại cho sức khỏe.
Bạn cũng nên chọn đồ chơi nhai có kích thước lớn hơn miệng của trẻ, để tránh trẻ nuốt phải và bị sặc. Đừng quên làm sạch đồ chơi thường xuyên để tránh vi khuẩn gây bệnh cho trẻ.
Có thể bạn quan tâm: Mẹo dân gian – câu thần chú sốt không mọc răng cho trẻ
4. Cho trẻ uống thuốc hạ sốt theo chỉ định của bác sĩ
Nếu trẻ bị sốt cao, bạn có thể cho trẻ uống thuốc hạ sốt đúng liều lượng và thời gian theo chỉ định của bác sĩ.
5. Vệ sinh cho bé đúng cách
Trẻ sốt mọc răng có thể tắm bằng nước ấm hoặc lau mình bằng khăn ướt nước ấm. Việc này sẽ giúp trẻ giảm sốt, làm sạch vi khuẩn, và cảm thấy thoải mái hơn.
Tuy nhiên, khi tắm cho trẻ sốt mọc răng, bạn cần lưu ý một số điều sau:
- Không tắm cho trẻ bằng nước lạnh, vì có thể làm trẻ nhiễm lạnh, sốt cao hơn, hoặc gây co cứng cơ.
- Nhiệt độ nước tắm cho trẻ nên thấp hơn nhiệt độ cơ thể trẻ khoảng 2 độ C, và giữ ổn định suốt quá trình tắm.
- Bạn nên dùng nhiệt kế để kiểm tra nhiệt độ nước phù hợp cho con, tránh để nước quá nóng hay quá lạnh.
- Tắm cho trẻ ở nơi kín gió, tránh thổi phồng, và lau khô ngay sau khi tắm.
- Không tắm quá lâu và không để trẻ ngâm mình trong nước quá lâu, vì có thể làm trẻ mất nhiệt và mệt mỏi.
- Nếu trẻ bị sốt cao trên 38.5 độ C, bạn nên hỏi ý kiến bác sĩ trước khi tắm cho trẻ.
Khi trẻ sốt mọc răng, các bé thường bị chảy nước dãi. Khi đó, bạn hãy dùng khăn sạch lau miệng thường xuyên cho bé để tránh tình trạng phát ban và giữ gìn vệ sinh cho trẻ. Nếu trẻ chảy dãi nhiều hãy cho bé đeo yếm.
Chú ý sử dụng loại bàn chải lông mềm và nhỏ để đánh răng cho bé. Bạn có thể mua bàn chải mềm và kem đánh răng tại các cửa hàng bán đồ sơ sinh
Có rất nhiều loại bàn chải mềm và kem đánh răng dành cho trẻ sơ sinh dưới 12 tháng bày bán tại các cửa hàng bán đồ sơ sinh để bạn lựa chọn.
6. Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nhai
Trẻ có thể bị biếng ăn khi mọc răng. Bạn nên cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nhai để trẻ dễ ăn hơn như cháo, súp, trái cây, rau củ xay nhuyễn,…
Không nên cho trẻ ăn đồ ăn quá lạnh hoặc quá nóng.
Lưu ý:
- Không nên cho trẻ ngậm các vật cứng như núm vú cao su, đồ chơi bằng nhựa cứng,… vì có thể gây tổn thương nướu.
- Không nên hạ sốt bằng cách chườm đá vì có thể khiến trẻ bị co mạch.
Hỏi đáp: Con mọc răng biếng ăn – cha mẹ phải làm sao?
Câu hỏi thường gặp
Trẻ mọc răng bị sốt và đi ngoài có sao không, nên làm gì?
Trẻ mọc răng bị sốt và đi ngoài có thể là do quá trình mọc răng làm nướu lợi bị rách, tạo điều kiện cho các vi khuẩn xâm nhập, kích hoạt hệ thống miễn dịch hoạt động và gây ra tình trạng sốt. Đồng thời, trẻ cũng có xu hướng tìm kiếm các vật để ngậm hoặc cắn, có thể làm cho trẻ nuốt phải các chất bẩn, gây rối loạn đường tiêu hóa và đi ngoài.
Tình trạng trẻ mọc răng bị sốt và đi ngoài thường không quá nguy hiểm, nhưng cũng cần được chú ý và chăm sóc kịp thời, để tránh gây mất nước, rối loạn điện giải, co giật, suy dinh dưỡng cho trẻ.
Bố mẹ nên làm theo các bước sau để chăm sóc trẻ mọc răng bị sốt và đi ngoài:
- Đo thân nhiệt của trẻ thường xuyên, nếu trẻ sốt cao trên 38.5 độ C, bạn nên đưa trẻ đi khám bác sĩ để được chẩn đoán và điều trị kịp thời.
- Cho trẻ uống nhiều nước để giảm sốt và bù nước cho cơ thể. Bạn có thể cho trẻ uống nước trái cây, súp, cháo, nước lọc hoặc nước điện giải, oresol.
- Cho trẻ ăn thức ăn mềm, dễ nhai, giàu dinh dưỡng và hợp khẩu vị của trẻ. Bạn nên kết hợp cho trẻ bú sữa và ăn dặm. Bạn có thể cho trẻ ăn các loại rau củ luộc dạng khối để trẻ tự cầm và ăn.
- Tránh cho trẻ ăn các thức ăn cay, nóng, chua, mặn, cứng, sợi… vì có thể gây kích ứng, đau và sưng nướu của trẻ.
Tại sao trẻ bị phát ban sau sốt mọc răng 39 độ?
Những bé sốt mọc răng nhẹ cũng có thể bị phát ban mà không phải chỉ có những trường hợp sốt cao từ 39 độ trở lên.
Một nguyên nhân phổ biến khiến bé bị phát ban sau khi mọc răng là do nước dãi (nước bọt) của bé chảy ra khỏi miệng, lan xuống cổ và ngực, gây ẩm ướt và kích ứng da của bé.
Một lý do khác khiến bé bị phát ban sau khi mọc răng là do nhiễm virus sốt phát ban. Những virus này thường lành tính, chủ yếu là virus đường hô hấp gồm virus sởi, virus gây bệnh rubella, adenovirus, echo virus, nhóm enterovirus… Sau khi đỡ sốt, trên người bé sẽ nổi những vết ban đỏ hoặc hồng và tình trạng này sẽ tự cải thiện sau 24 giờ.
Tuy rất hiếm gặp nhưng trẻ cũng có thể bị phát ban sau khi mọc răng do nhiễm khuẩn Streptococcus nhóm A. Ban đầu bé sẽ bị sốt cao và đau họng, ho nhiều, xuất hiện hạch sưng ở cổ. Sau khi đau họng vài ngày, các vết ban đỏ sẽ xuất hiện ở mặt và cổ trước, sau đó lan dần ra lưng, bụng và toàn thân.
Trong quá trình mọc răng, trẻ có thể bị sốt lên tới 39 độ kèm theo quấy khóc, chảy nước dãi, hay cắn đồ vật… Đây là những biểu hiện bình thường và không cần lo lắng quá. Tuy nhiên, bạn cũng cần phải biết cách nhận biết và xử trí khi trẻ bị sốt mọc răng, để tránh nhầm lẫn với sốt do bệnh và để giảm thiểu sự khó chịu cho trẻ.
