Thun niềng răng là một khí cụ quen thuộc trong niềng răng. Tuy nhiên, sau một thời gian sử dụng nhiều người nhận thấy dây thun niềng răng bị biến đổi thành màu vàng. Trong bài viết này, cùng chúng tôi tìm hiểu xem cách khắc phục thun niềng răng bị vàng nhé! Cùng bắt đầu ngay thôi nào!
Mục lục
1. Dây thun chỉnh nha có những loại nào?
Trong chỉnh nha, dây thun (elastics) là một thành phần hỗ trợ quan trọng giúp tạo lực kéo, duy trì hoặc điều chỉnh vị trí các răng và hàm trong suốt quá trình niềng. Tùy vào vị trí và mục đích sử dụng, dây thun có thể được chia thành hai loại chính:
Dây thun tròn gắn mắc cài:
- Đây là loại dây thun nhỏ, thường có hình vòng tròn, được dùng để cố định dây cung vào các mắc cài trên từng chiếc răng.
- Loại này không tạo lực chỉnh răng trực tiếp, mà đóng vai trò giữ dây cung ổn định để đảm bảo hệ thống khí cụ hoạt động chính xác.
- Thường được thay mỗi lần tái khám chỉnh nha (khoảng 4-6 tuần/lần).
Dây thun chuỗi:
Đây là loại dây thun đặc biệt, gồm nhiều mắt thun nhỏ nối liền nhau, tạo thành một chuỗi liên tục. Thun chuỗi được gắn vào các mắc cài trên nhiều răng liền kề để tạo lực kéo đồng thời lên một nhóm răng.
Khác với thun buộc từng chiếc, loại này có khả năng tạo lực kéo mạnh và liên tục, giúp đóng khoảng trống giữa các răng, đặc biệt sau khi nhổ răng để điều trị hô hoặc chen chúc.
Thun chuỗi vẫn được làm từ vật liệu đàn hồi tương tự thun thường, nên khá dễ bị đổi màu nếu tiếp xúc với thực phẩm sẫm màu. Màu sáng như trắng, trong hoặc pastel sẽ lộ vết ố rõ hơn so với màu đậm.
Loại thun này thường được bác sĩ thay mới theo từng giai đoạn điều trị, thường là mỗi lần tái khám sau 4-6 tuần hoặc theo kế hoạch điều chỉnh lực cụ thể.
Dây thun liên hàm:
- Là loại dây thun dài hơn, thường được gắn từ răng hàm trên xuống răng hàm dưới để tạo lực kéo giữa hai hàm.
- Có vai trò quan trọng trong việc điều chỉnh khớp cắn, cải thiện sự tương quan giữa hàm trên và hàm dưới (ví dụ: điều trị hô, móm, lệch đường giữa).
2. Nguyên nhân dây thun bị ố vàng
2.1. Thói quen ăn uống hàng ngày
Một trong những nguyên nhân hàng đầu khiến dây thun bị đổi màu là do tiếp xúc với thực phẩm có sắc tố mạnh. Những chất màu này dễ dàng bám vào bề mặt dây thun, khiến chúng ngả vàng hoặc sẫm màu chỉ sau vài ngày:
- Cà ri, nghệ, bột điều: chứa nhiều curcumin và chất tạo màu mạnh, dễ gây vàng dây thun rõ rệt.
- Nước tương, xì dầu, nước mắm: giàu sắc tố sẫm và có độ bám dính cao.
- Trà đen, cà phê, nước ngọt có màu (cola, siro đỏ, xanh, tím): là nhóm đồ uống đứng đầu về khả năng gây ố dây thun.
- Thức ăn nóng, nhiều dầu mỡ: tăng khả năng bám dính các sắc tố, khiến dây thun dễ hấp thụ màu hơn.
Dù đánh răng sau khi ăn, dây thun vẫn có thể đổi màu nếu tiếp xúc thường xuyên với các loại thực phẩm kể trên, đặc biệt nếu là thun trong hoặc trắng.
2.2. Vệ sinh răng miệng chưa đúng cách
Vệ sinh không kỹ sẽ khiến mảng bám và vụn thực phẩm bám trên dây thun và mắc cài lâu hơn, tạo điều kiện cho sắc tố ăn sâu vào vật liệu cao su.
- Đánh răng sơ sài hoặc bỏ qua sau khi ăn: khiến màu từ thức ăn còn đọng lại lâu hơn, tăng nguy cơ đổi màu dây thun.
- Không dùng bàn chải kẽ, máy tăm nước hoặc chỉ nha khoa: dẫn đến tồn đọng thức ăn giữa các kẽ mắc cài và dây thun, không chỉ gây ố màu mà còn tăng nguy cơ viêm nướu.
Các bác sĩ chỉnh nha thường khuyến cáo cần đánh răng ít nhất 2-3 lần/ngày, và kết hợp với dụng cụ chuyên dụng cho người niềng răng để đảm bảo làm sạch toàn diện.
2.3. Chọn màu sắc dây thun dễ bị ố vàng
Một số loại dây thun có màu sắc dễ bị bắt màu từ thực phẩm hơn như:
- Dây thun trong suốt: có bề mặt mềm, dễ bám màu và đổi màu nhanh chóng sau vài ngày sử dụng.
- Dây thun màu nhạt (trắng ngà, hồng nhạt, xám nhạt): tuy nhìn có vẻ “an toàn”, nhưng lại dễ lộ vết ố vàng hơn thun đậm màu.
2.4. Thói quen xấu ảnh hưởng đến màu dây thun
Một số hành vi trong sinh hoạt hằng ngày cũng góp phần khiến dây thun bị ố màu nhanh hơn:
- Hút thuốc lá: nicotine và nhựa thuốc bám lên bề mặt dây thun, tạo thành màu vàng sậm hoặc nâu sau một thời gian ngắn.
- Dùng son môi thường xuyên: các loại son đậm màu (đỏ, hồng đậm, cam cháy…) có thể dính lên thun, đặc biệt khi cười hoặc nói chuyện nhiều.
- Sử dụng nước súc miệng có màu: nhất là loại có chứa chlorhexidine hoặc phẩm màu tổng hợp, khiến dây thun ngả màu nhanh hơn nếu dùng hằng ngày mà không súc lại bằng nước sạch.
3. Dây thun bị vàng có đáng lo ngại không?
Dây thun niềng răng bị vàng là tình trạng khá phổ biến trong quá trình chỉnh nha, tuy không quá nghiêm trọng về mặt y khoa nhưng lại gây ảnh hưởng rõ rệt đến tâm lý và thẩm mỹ của người niềng.
Về mặt thẩm mỹ, dây thun đổi màu khiến nụ cười trở nên kém sạch sẽ, dễ tạo cảm giác mất vệ sinh dù người đeo đã chăm sóc răng miệng kỹ lưỡng. Điều này đặc biệt gây e ngại trong giao tiếp, nhất là với những ai thường xuyên làm việc, gặp gỡ khách hàng hoặc cần thể hiện sự tự tin qua nụ cười.
Về mặt sức khỏe, dây thun bị ố vàng không trực tiếp gây hại, nhưng có thể là dấu hiệu cho thấy người niềng đang vệ sinh chưa đúng cách hoặc chế độ ăn uống chưa phù hợp, gián tiếp làm tăng nguy cơ viêm nướu, tích tụ mảng bám và sâu răng quanh mắc cài. Tuy nhiên, về hiệu quả chỉnh nha, dây thun bị vàng không làm giảm lực kéo hay ảnh hưởng đến sự dịch chuyển răng nếu được thay định kỳ đúng lịch hẹn.
Dù vậy, nếu dây thun bị giòn, dễ đứt do tiếp xúc với thực phẩm nóng hoặc chất liệu kém chất lượng, thì có thể làm gián đoạn tiến trình điều trị.
4. Dây thun niềng răng bị vàng phải làm sao?
Tuy dây thun niềng bị chuyển sang vàng không ảnh hưởng đến sức khỏe răng miệng nhưng lại gây mất thẩm mỹ và tạo cảm giác không sạch sẽ. Những người gặp tình trạng này thường mất tự tin trong giao tiếp. Để khắc phục tình trạng này bạn có thể thực hiện những cách sau:
4.1. Thay dây chun mới
Nếu dây chun cũ đã ngả màu thì cách đơn giản nhất là bạn đến phòng khám nha khoa nơi bạn niềng răng để được thay dây thun mới hoặc khi tái khám bạn yêu cầu bác sĩ thay thun mới cho mình. Bạn không nên tự ý mua và thay dây thun tại nhà để tránh thực hiện sai thao tác ảnh hưởng xấu đến răng nhé!
4.2. Chọn loại dây thun có màu sắc rõ ràng
Dây chun niềng răng có nhiều màu sắc khác nhau, những loại dây thun sáng màu thường dễ bám màu và ngả vàng hơn. Do đó, bạn có thể lựa chọn loại dây thun có màu sắc tối hơi để khó tránh bám màu và nếu có thì cũng khó để phát hiện hơn.
5. Có nên tự ý tháo dây thun ra không?
Khi niềng răng, bạn tuyệt đối không nên tự tháo dây thun khi chưa có chỉ định của bác sĩ.
Nguy cơ:
- Làm lệch kế hoạch chỉnh nha đã được thiết lập.
- Giảm hoặc mất hiệu quả lực kéo mà dây thun đang thực hiện.
- Tăng nguy cơ răng chạy sai vị trí, dẫn đến thời gian niềng kéo dài hoặc phải điều chỉnh lại phác đồ.
Khi nào cần đến nha sĩ để thay dây thun?
- Dây thun bị ố vàng quá mức, ảnh hưởng đến thẩm mỹ.
- Dây thun bị lỏng, giãn, mất tính đàn hồi.
- Thun bị đứt, bung ra khỏi mắc cài hoặc vị trí liên hàm.
- Trong những trường hợp trên, bạn nên liên hệ ngay với phòng khám chỉnh nha để được thay mới đúng cách và kịp thời.
6. Cách ngăn ngừa dây thun niềng răng bị vàng
Để ngăn ngừa dây thun niềng răng bị vàng, bạn có thể tham khảo những cách mà chúng tôi nêu dưới đây.
6.1. Vệ sinh răng miệng sạch sẽ
Vệ sinh răng miệng kỹ lưỡng là yếu tố quan trọng nhất giúp giảm hiện tượng đổi màu dây thun, đồng thời giữ môi trường khoang miệng sạch sẽ và tránh sâu răng – viêm lợi trong quá trình niềng.
Hướng dẫn vệ sinh đúng khi đang niềng răng:
- Đánh răng sau mỗi bữa ăn: Dùng bàn chải mềm, chải nhẹ nhàng theo góc 45 độ để làm sạch quanh mắc cài và dây thun.
- Sử dụng bàn chải kẽ: Đưa bàn chải kẽ len vào giữa các mắc cài và dây cung để làm sạch vụn thức ăn và mảng bám – những nguyên nhân chính gây ố vàng thun.
- Dùng máy tăm nước (water flosser): Giúp làm sạch sâu ở các vùng khó tiếp cận như khe răng, mặt trong và quanh dây thun.
- Nước súc miệng: Nên chọn loại không màu, không cồn, tránh sử dụng các loại có màu xanh, đỏ hoặc cam vì có thể gây nhuộm dây thun theo thời gian.
Đọc thêm: Niềng răng dùng loại bàn chải nào tốt?
6.2. Ăn uống khoa học
Để tránh dây thun niềng răng bị ố vàng, bạn nên duy trì chế độ ăn khoa học, tránh các loại thực phẩm gây vàng răng như các món ăn mà bài viết đã đề cập ở trên. Cụ thể, bạn nên duy trì chế độ ăn như sau trong quá trình niềng:
- Tránh sử dụng nhiều các loại thực phẩm như cà phê, nước sốt cà chua, cà ri, co-ca,… và vệ sinh ngay sau khi dùng các món ăn này.
- Hạn chế đồ ăn quá dẻo, quá dính vì dễ dính vào mắc cài, dây thun, làm cao răng tích tụ khó làm sạch và dẫn đến hiện tượng dây thun niềng ố vàng.
- Tuy nhiên, bạn vẫn cần bổ sung đầy đủ chất dinh dưỡng để đảm bảo sức khỏe của cơ thể.
Đặc biệt là bạn nên hạn chế hút thuốc lá, vì thuốc lá không chỉ gây ra hiện tượng ố vàng thun niềng mà còn là nguyên nhân dẫn đến những bệnh lý về răng miệng khác và các cơ quan như dạ dày, hệ thống tuần hoàn hay phổi,…
Tham khảo thêm: List thực phẩm thân thiện với người niềng răng
6.3. Lựa chọn nha khoa uy tín
Một nha khoa uy tín không chỉ có bác sĩ có tay nghề, trang thiết bị hiện đại mà các khi cụ cũng là loại chính hãng, có nguồn gốc rõ ràng. Loại dây thun cao cấp thường khó bám màu hơn, ít khi bị ảnh hưởng bởi thực phẩm màu. Nếu bạn làm sạch ngay sau khi ăn thì dây thun cũng rất khó bị nhiễm màu.
Ngoài ra, bạn cũng có thể lựa chọn niềng răng bằng mắc cài tự động để hạn chế việc phải sử dụng nhiều thun, từ đó hạn chế tình trạng dây thun ố vàng.
Trên đây là những thông tin mà chúng tôi muốn gửi đến bạn. Có thể thấy rằng, mặc dù, dây thun ngả vàng không ảnh hưởng đến sức khỏe hay quá trình niềng răng nhưng đôi khi vẫn khiến bạn khó chịu hay gặp bất tiện trong cuộc sống. Vì vậy, bạn có thể thực hiện những biện pháp trên đây để ngăn ngừa tình trạng này.
Để được giải đáp hoặc tư vấn về niềng răng, mời bạn liên hệ đến Nha khoa Thúy Đức theo những thông tin dưới đây:
TRUNG TÂM CHỈNH NHA THUÝ ĐỨC
🏥 Địa chỉ: Số 64 Phố Vọng, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội.
☎ Liên hệ: 093.186.3366 – 096.3614.566
🔹Website: https://nhakhoathuyduc.com.vn/
