Sau thời gian dài niềng răng, ai cũng mong muốn có được hàm răng đều đẹp, khỏe mạnh và gìn giữ được kết quả đó lâu dài. Để làm được điều này, cần có sự hỗ trợ của một loại hàm đặc biệt – hàm duy trì. Vậy hàm duy trì sau niềng răng là gì? Có mấy loại? Cùng tìm hiểu qua những thông tin chi tiết có trong bài viết dưới đây.
Mục lục
Hàm duy trì sau niềng răng là gì? Có tác dụng gì?
Hàm duy trì là khí cụ nha khoa được sử dụng sau khi bạn hoàn tất quá trình niềng răng. Khi bác sĩ tháo bỏ mắc cài, dây cung hoặc khay niềng, răng của bạn đã được đưa về vị trí mong muốn. Tuy nhiên, để răng không tự dịch chuyển trở lại, bác sĩ sẽ chỉ định bạn đeo hàm duy trì.
Hàm duy trì được chế tác riêng cho từng người dựa trên dấu hàm, có thể là loại tháo lắp hoặc cố định. Mục đích chung là giữ răng ở đúng vị trí, giúp kết quả niềng răng được duy trì lâu dài.
Vì sao cần dùng hàm duy trì sau niềng răng?
Sau khi tháo niềng, răng và xương hàm chưa ổn định ngay lập tức. Các mô, dây chằng và nướu vẫn cần thời gian để thích nghi với vị trí mới. Trong giai đoạn này, nếu không có lực giữ, răng dễ dàng xô lệch trở lại.
Một số lý do quan trọng để bạn tuân thủ việc đeo hàm duy trì:
- Giữ răng ở vị trí ổn định sau chỉnh nha.
- Giúp xương hàm và nướu làm quen với cấu trúc mới.
- Ngăn ngừa tình trạng tái phát lệch lạc khớp cắn.
- Bảo vệ kết quả và tính thẩm mỹ của nụ cười.
Có những loại hàm duy trì nào?
Hàm duy trì được chia thành ba nhóm chính: hàm duy trì cố định, hàm duy trì tháo lắp và hàm duy trì kết hợp. Mỗi loại có cấu tạo, ưu điểm và nhược điểm riêng, phù hợp với từng tình trạng răng và nhu cầu của bệnh nhân.
Hàm duy trì cố định
Khác với 2 loại hàm trên, hàm duy trì loại này sẽ được bác sĩ gắn trực tiếp lên răng cửa của bệnh nhân (thường là răng 1, 2, 3). Vì được gắn cố định nên bạn không thể tự tháo ra hay gắn vào mà cần có sự trợ giúp của bác sĩ. Có cấu tạo đơn giản – chỉ là một sợi dây kim loại xoắn hoặc thẳng nhưng hàm duy trì cố định kim loại vẫn là rất tốt nhiệm vụ của mình khi ngăn chặn việc di chuyển ngoài ý muốn của răng, duy trì kết quả sau chỉnh nha.
Ưu điểm:
- Giữ răng ổn định liên tục, không phụ thuộc vào việc bệnh nhân có nhớ đeo hay không.
- Thẩm mỹ tốt, khó nhận thấy khi giao tiếp vì được gắn ở mặt trong răng.
- Không cảm thấy bất tiện mỗi lần ăn uống như hàm duy trì tháo lắp.
- Phù hợp cho những trường hợp răng dễ xô lệch, đặc biệt là răng cửa dưới.
Nhược điểm:
- Chất liệu Composite dùng để gắn có thể bị bung tuột, khi đó bạn cần đến nha khoa để gắn lại.
- Vệ sinh răng miệng khó hơn, dễ bám cao răng nếu không chải và dùng chỉ nha khoa đúng cách.
- Có thể gây cấn hoặc vướng trong thời gian đầu mới gắn.
- Nếu dây hoặc vật liệu gắn bị bong, cần tới bác sĩ để sửa ngay.
Tìm hiểu thêm: Các thông tin cần biết về hàm duy trì cố định bằng kim loại
Hàm duy trì tháo lắp
Hàm duy trì tháo lăp Hawley
Loại hàm được làm bằng dây kim loại được gắn vào khuôn acrylic nằm trên lưỡi hoặc vòm miệng của bệnh nhân. Ưu và nhược điểm của loại hàm này như sau:
Ưu điểm:
- Loại hàm này có độ ổn định cao do có kết cấu chắc chắn ít khi bị xê dịch nên đem lại hiệu quả rất cao.
- Có độ bền cao, bạn sẽ không cần thay mới trừ khi làm mất.
- Tuổi thọ lâu hơn so với hàm trong suốt nếu chăm sóc đúng cách.
- Dễ dàng tháo lắp, sử dụng nên bạn có thể tự đeo ngay tại nhà và tháo ra khi ăn uống, vệ sinh răng miệng và cũng không ảnh hưởng nhiều đến thẩm mỹ.
Nhược điểm:
- Có thể ảnh hưởng một chút đến phát âm trong thời gian đầu.
- Nhìn thấy dây kim loại khi nói hoặc cười.
- Cồng kềnh hơn so với hàm trong suốt, một số người cảm thấy vướng.
- Một vài trường hợp có thể gây kích ứng đối với những người có cơ địa nhạy cảm.
- Dễ làm thất lạc hàm duy trì, hiệu quả phụ thuộc vào việc tuân thủ thời gian đeo đúng quy định.
Hàm duy trì tháo lắp bằng khay nhựa trong suốt
Đúng với tên gọi của mình, hàm duy trì loại này có thiết kế là một khay trong suốt, được làm từ nhựa và sản xuất riêng biệt cho từng người. Loại hàm này được ưa thích nhờ vào những ưu điểm như sau:
Ưu điểm:
- Thẩm mỹ cao, gần như không thấy khi đeo.
- Nhẹ, mỏng, dễ làm quen.
- Tháo lắp nhanh chóng, tiện vệ sinh.
Nhược điểm:
- Tuổi thọ ngắn hơn hàm Hawley, dễ bị nứt hoặc biến dạng khi tiếp xúc nhiệt cao.
- Không thể điều chỉnh nếu răng thay đổi.
- Dễ ngả màu nếu ăn uống thực phẩm sậm màu và không vệ sinh ngay.
- Dễ làm thất lạc hàm duy trì, hiệu quả phụ thuộc vào việc tuân thủ thời gian đeo đúng quy định.
Đọc thêm: Tìm hiểu đặc điểm của hàm duy trì trong suốt
Hàm duy trì kết hợp
Đây là dạng hàm duy trì kết hợp giữa cố định và tháo lắp. Thông thường, một đoạn dây cố định sẽ được gắn ở mặt trong răng cửa dưới để giữ chắc, đồng thời bệnh nhân vẫn sử dụng thêm hàm tháo lắp (thường là Essix) để giữ toàn bộ cung răng.
Loại kết hợp phù hợp với những ca có nguy cơ răng xô lệch cao hoặc từng bị tái phát lệch lạc. Ưu điểm của phương pháp này là đảm bảo giữ răng ổn định tối đa, trong khi vẫn có sự hỗ trợ từ hàm tháo lắp để bảo vệ cả hàm trên và hàm dưới.
Quy trình làm hàm duy trì
Sau khi tháo niềng, để giữ răng ổn định, bác sĩ sẽ chỉ định làm hàm duy trì. Quy trình thường diễn ra nhanh gọn nhưng vẫn cần tuân thủ một số bước để đảm bảo hàm vừa khít và thoải mái khi đeo.
4.1. Thời điểm lấy dấu sau khi tháo niềng
Thông thường, bác sĩ sẽ lấy dấu răng ngay trong ngày bạn tháo mắc cài hoặc khay niềng. Điều này giúp ghi lại chính xác vị trí răng khi vừa hoàn thiện chỉnh nha, tránh để răng dịch chuyển trong thời gian chờ làm hàm.
Việc lấy dấu có thể thực hiện bằng cách truyền thống với khuôn và vật liệu lấy dấu, hoặc dùng máy quét 3D trong miệng. Máy quét cho cảm giác dễ chịu hơn, nhanh hơn và dữ liệu có thể lưu trữ lâu dài.
4.2. Các bước chế tác tại phòng labo
Từ dữ liệu lấy dấu, kỹ thuật viên nha khoa sẽ chế tác hàm duy trì phù hợp với từng bệnh nhân.
- Nếu là hàm duy trì trong suốt, kỹ thuật viên sẽ tạo mẫu răng, ép tấm nhựa trong ôm sát răng rồi cắt tỉa, mài nhẵn viền.
- Nếu là hàm Hawley, họ sẽ uốn dây kim loại, đắp nhựa acrylic cho nền hàm, sau đó ghép hai phần lại với nhau và hoàn thiện bề mặt.
- Với hàm cố định, bác sĩ có thể uốn dây trực tiếp trên ghế điều trị hoặc đặt chế tác sẵn từ labo.
4.3. Thử và điều chỉnh hàm duy trì
Khi hàm hoàn thiện (khoảng 1 tuần), bạn sẽ quay lại phòng khám để thử. Bác sĩ sẽ kiểm tra độ vừa khít, khả năng giữ của hàm và cảm giác khi bạn đeo.
- Nếu hàm tháo lắp, bác sĩ sẽ đảm bảo viền không gây cấn lợi và không ảnh hưởng đến khớp cắn.
- Nếu là hàm cố định, dây sẽ được gắn chắc chắn ở mặt trong răng, không gây vướng hoặc khó vệ sinh.
Bác sĩ cũng sẽ hướng dẫn bạn cách đeo, tháo, vệ sinh và bảo quản hàm, đồng thời hẹn tái khám để kiểm tra định kỳ.
Thời gian đeo hàm duy trì
Thời gian đeo hàm duy trì không cố định ở mỗi người vì còn phụ thuộc vào tình trạng răng và nhất là xu hướng dịch chuyển răng của người đó. Thông thường, bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân cần đeo hàm duy trì toàn thời gian ít nhất trong 6 tháng sau khi tháo niềng để đảm bảo hiệu quả. Một vài trường hợp đặc biệt, nhất là đối với trẻ em đang trong độ tuổi dậy thì, vẫn còn phát triển, thời gian đeo hàm duy trì có thể bằng với thời gian niềng răng hoặc cần đeo cho đến khi trưởng thành.
Khi răng đã ổn định hơn, bạn có thể chuyển sang đeo bán thời gian, thường là vào buổi tối và khi ngủ. Giai đoạn này có thể kéo dài từ vài tháng đến vài năm. Việc tiếp tục đeo vào ban đêm vẫn rất quan trọng vì răng có xu hướng dịch chuyển nhẹ ngay cả khi bạn không còn cảm thấy thay đổi.
Sau một thời gian đeo hàm duy trì, bác sĩ sẽ tiến hành tái khám để đánh giá hiệu quả và cho dừng duy trì nếu đã đạt được kết quả như mong muốn. Vì vậy, bạn cần đến tái khám đúng lịch hẹn với bác sĩ để đảm bảo răng của bạn đã hoàn toàn ổn định và không tái phát lại nữa.
Một số câu hỏi thường gặp
Hàm duy trì bao nhiêu tiền?
Chi phí hàm duy trì cũng được nhiều người quan tâm. Tuy vào gói niềng bạn lựa chọn hoặc chính sách của mỗi nha khoa thì giá hàm duy trì cũng khác nhau.
Tại Nha khoa Thúy Đức, có 3 loại hàm duy trì để khách hàng có thể lựa chọn bao gồm: dây thép cố định trong, hàm duy trì trong suốt và hàm duy trì Hawley với các mức chi phí như sau:
– Dây thép cố định trong: miễn phí
– Hàm duy trì trong suốt Invisalign: 10 triệu đồng/ 3 cặp hàm và 4 triệu/ cặp hàm.
– Hàm duy trì trong suốt sản xuất trong nước: 1,5 triệu đồng/ cặp.
– Hàm Hawley: 1,5 triệu đồng/ cặp. (Miễn phí nếu niềng tại nha khoa)
Quên đeo hàm duy trì 1 ngày có sao không?
Quên đeo hàm duy trì một ngày sẽ không ảnh hưởng nhiều đến quá trình duy trì. Tuy nhiên, bạn không nên để tình trạng này tái diễn nhiều lần để tránh làm gián đoạn hay chậm tiến trình duy trì sau niềng răng.
Bị ngứa lợi khi đeo hàm duy trì trong suốt phải làm sao?
Trường hợp này có thể là do mới đeo nên chưa quen, nhưng nếu khó chịu lâu thì có thể là do hàm duy trì này ko vừa, đường cắt không phù hợp với đường viền nướu nên làm kích ứng nướu. Giải pháp là bạn nên mang hàm tới nha khoa để cắt chỉnh lại cho vừa vặn hoặc trong một số trường hợp có thể cần làm lại hàm duy trì mới.
Vệ sinh hàm duy trì như thế nào?
Với loại hàm duy trì bằng khay trong suốt bạn có thể vệ sinh nhẹ nhàng bằng nước sạch và kem đánh răng mà bạn thường dùng sau đó lau khô và sử dụng tiếp.
Bảo quản khi không sử dụng:
- Luôn để hàm trong hộp chuyên dụng khi tháo ra, tránh để ngoài không khí hoặc quấn khăn giấy vì rất dễ bị thất lạc.
- Không để hàm gần nguồn nhiệt cao hoặc dưới ánh nắng trực tiếp.
- Giữ hộp đựng sạch sẽ, khô ráo, rửa và lau khô thường xuyên.
Một vài lưu ý khi sử dụng hàm duy trì
Khi sử dụng hàm duy trì cần lưu ý những gì để có trải nghiệm tốt nhất và đạt hiệu quả cao? Theo dõi những thông tin dưới đây để biết nhé!
Đảm bảo thời gian đeo hàm
Như đã đề cập ở phần trên của bài viết, đeo đủ thời gian đeo hàm rất quan trọng và quyết định đến hiệu quả của quá trình. Do đó, bạn cần đảm bảo đeo đủ thời gian theo hướng dẫn. Thường thì bác sĩ sẽ yêu cầu bệnh nhân đeo hàm cả ngày chỉ trừ lúc ăn uống và vệ sinh răng miệng (đối với loại hàm cố định). Còn với loại hàm đã được cố định trên răng thì sẽ được bác sĩ tháo bỏ khi đã đủ thời gian cần thiết.
Vệ sinh răng miệng
Trong thời gian niềng răng, bạn đã được hướng dẫn và rèn cho mình thói quen vệ sinh răng miệng đúng cách, khoa học và bạn vẫn nên duy trì thói quen này sau khi đã niềng xong. Nhất là khi sử dụng loại hàm duy trì cố định – được gắn cố định trên răng trong suốt thời gian duy trì. Tuy loại hàm này chỉ là một sợi kim loại mảnh, cấu tạo đơn giản, không nhiều góc như mắc cài hay dây cung nhưng cũng là vị trí dễ mắc lại thức ăn.
Do đó, bạn nên chú ý làm sạch răng như sau:
- Vệ sinh ngay sau khi ăn để lấy hết cặn thức ăn thừa
- Chải răng ít nhất 2 lần mỗi ngày
- Sử dụng chỉ nha khoa, tăm nước thay cho tăm tre
- Súc miệng bằng nước súc miệng để tăng hiệu quả làm sạch
- Dùng bàn chải kẽ hoặc máy tăm nước để làm sạch khe kẽ quanh hàm duy trì cố định.
Ngoài ra, bạn nên hạn chế cà phê, trà, các loại thực phẩm có màu để không làm răng ố vàng mất thẩm mỹ và làm sạch răng cẩn thận sau khi sử dụng.
Chú ý trong ăn uống
- Nếu dùng hàm tháo lắp, hãy tháo ra trước khi ăn uống để tránh làm gãy hoặc biến dạng hàm.
- Hạn chế đồ uống quá nóng hoặc quá lạnh, đặc biệt với hàm trong suốt vì nhiệt độ cao có thể làm cong vênh nhựa.
- Tránh thực phẩm quá cứng hoặc quá dai có thể làm ảnh hưởng đến dây cố định.
Tái khám đúng hẹn
Tái khám trong giai đoạn duy trì sẽ không thường xuyên như lúc đang điều trị. Tuy nhiên, việc tái khám đúng hẹn vẫn rất quan trọng. Một vài tháng sau niềng bạn sẽ cần đến phòng khám để kiểm tra răng, nếu thấy có trường hợp bất thường hay vấn đề gì cần giải quyết bác sĩ sẽ xử lý cho bạn trong buổi hẹn đó. Sau đó, bạn chỉ phải đến khám lại ít hơn hoặc chỉ cần đến khi có vấn đề phát sinh.
Hãy sắp xếp thời gian để đến tái khám và đặt lại lịch hẹn ngày gần nhất nếu không đến được đúng ngày nhé!
Sử dụng hàm duy trì đúng cách
Mặc dù hàm duy trì rất dễ sử dụng và bạn sẽ được hướng dẫn chi tiết bởi bác sĩ. Tuy nhiên, một vài thói quen hàng ngày có thể ảnh hưởng đến quá trình này, để sử dụng hàm duy trì đúng cách bạn cần chú ý những điểm sau:
- Không tháo hàm duy trì quá nhiều, chỉ tháo ra khi cần thiết
- Cất giữ hàm trong hộp riêng biệt khi không đeo để tránh làm thất lạc
- Không đánh rửa hàm duy trì quá mạnh
- Tránh để hàm duy trì ở những nơi có nhiệt độ cao hoặc vệ sinh hàm bằng nước nóng
- Nếu làm hỏng hay thất lạc hàm duy trì hãy báo cho bác sĩ sớm để được cung cấp hàm mới
Duy trì sau niềng răng là giai đoạn quan trọng ngang với giai đoạn niềng răng. Chắc hẳn không ai muốn răng mình sai lệch trở lại sau một thời gian kiên trì, chăm chỉ niềng răng phải không nào? Vậy nên hãy chăm chỉ đeo hàm duy trì nhé!
——————
Cơ sở 1: Số 64 Phố Vọng, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội Cơ sở 2: Tầng 3, 4 toà GP Building 257 Giải Phóng, Phương Mai, Đống Đa, Hà Nội
Liên hệ: 093 186 3366
