“Nuốt kẹo cao su sẽ dính thành cục trong bụng!”, “Kẹo cao su không tiêu hóa được sẽ làm tắc ruột!”. Những lời cảnh báo ấy, dù xuất phát từ mong muốn tốt đẹp của người lớn, vô tình đã gieo mầm lo âu vào của nhiều em nhỏ. Vậy, sự thật về việc nuốt kẹo cao su có nguy hiểm đến thế? Bài viết này sẽ giúp bạn tìm thấy câu trả lời chính xác dưới góc nhìn khoa học.
Mục lục
Kẹo cao su được làm từ thành phần gì?
Ngày nay kẹo cao su là một sản phẩm phổ biến trên toàn cầu, nhưng nguồn gốc và thành phần của nó có lịch sử lâu đời và đa dạng.
Lịch sử lâu đời về kẹo cao su:
Thời Cổ Đại: Trẻ em đã nhai kẹo cao su từ rất lâu, ví dụ như ở Bắc Âu, các nhà khảo cổ học đã tìm thấy những mảnh nhựa đen từ thời tiền sử với dấu vết của răng người, có niên đại khoảng 7000 năm trước Công Nguyên. Người Hy Lạp cổ đại thích nhai nhựa cây mastic hoặc sáp ong, và ở Siberia, họ sử dụng nhựa cây liễu, không chỉ giúp làm sạch răng mà còn củng cố nướu.
Hiện Đại: Thành phần chính xác đầu tiên của kẹo cao su được biết đến nhờ bằng sáng chế đầu tiên cho kẹo cao su, được cấp vào năm 1869. Nó chỉ ra rằng kẹo cao su được tạo ra từ sự kết hợp của cao su với các thành phần khác ở bất kỳ tỷ lệ nào. Vào năm 1939, Cơ quan Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm (FDA) đã phân loại kẹo cao su là một sản phẩm thực phẩm, và từ đó các nhà sản xuất không còn bắt buộc phải liệt kê tất cả các thành phần trên bao bì. Kể từ đó đến nay, thành phần chính xác của kẹo cao su không được các nhà sản xuất tiết lộ.
Thành phần kẹo cao su
Hỗn hợp cơ bản: Thành phần chính của kẹo cao su thường bao gồm một chất liệu cao su, như cao su tự nhiên hoặc tổng hợp. Thành phần này mang lại độ đàn hồi và tính chất dai cho kẹo cao su.
Chất làm ngọt: Các chất làm ngọt như đường, xi-rô glucose hoặc chất thay thế đường được thêm vào để tạo hương vị cho kẹo cao su.
Thành phần chất làm ngọt phổ biến nhất trong kẹo cao su có đường là saccharose (đường sucrose), hay còn gọi là đường mía, đường củ cải. Ngoài ra, một số loại kẹo cao su có đường còn sử dụng các chất làm ngọt khác như:
- Fructose: Đường fructose có nguồn gốc từ trái cây và mật ong, có độ ngọt cao hơn đường sucrose.
- Corn syrup: Siro ngô là chất làm ngọt dạng lỏng được tạo ra từ tinh bột ngô, có giá thành rẻ hơn đường sucrose.
- Dextrose: Dextrose là một dạng đường glucose, có độ ngọt thấp hơn đường sucrose.
Để đáp ứng nhu cầu của người tiêu dùng muốn giảm cân hoặc kiểm soát lượng đường nạp vào cơ thể, các nhà sản xuất đã cho ra đời kẹo cao su không đường. Chất làm ngọt nhân tạo được sử dụng phổ biến trong kẹo cao su không đường bao gồm:
- Aspartame: Aspartame là chất làm ngọt nhân tạo có độ ngọt gấp 200 lần đường sucrose, nhưng không cung cấp calo. Tuy nhiên, aspartame vẫn gây ra một số tranh cãi về tác động sức khỏe.
- Acesulfame potassium: Acesulfame potassium là chất làm ngọt nhân tạo có độ ngọt gấp 200 lần đường sucrose, không cung cấp calo và được coi là an toàn cho sức khỏe.
- Sucralose: Sucralose là chất làm ngọt nhân tạo có độ ngọt gấp 600 lần đường sucrose, không cung cấp calo và được coi là an toàn cho sức khỏe.
- Xylitol: Xylitol là một loại rượu đường tự nhiên có nguồn gốc từ trái cây và rau quả, có độ ngọt tương đương đường sucrose nhưng không gây sâu răng.
- Xylitol còn có tác dụng hỗ trợ tiêu hóa và ngăn ngừa vi khuẩn trong khoang miệng.
Ngoài ra, một số loại kẹo cao su không đường còn sử dụng các chất làm ngọt tự nhiên như stevia, erythritol, sorbitol, mannitol,…
Hương liệu: Kẹo cao su cũng được tạo hương vị thông qua các loại hương liệu, có thể là tự nhiên hoặc nhân tạo.
Ví dụ như:
- Hương trái cây: Ethyl Methyl Phenylacetate (EMA), Citrus Reticulata Peel Oil (CRPO), Pineapple Oil (PO)…
- Hương thảo mộc: Menthol (ME), Cinnamon Oil (CO), Ginger Oil (GO), Ginger Oil (GO)
- Hương hoa: Rose Oil (RO), Geraniol (GE), Benzyl acetate (BA), Linalool (LI)
Phụ gia thực phẩm: Các phụ gia thực phẩm như chất làm đặc, chất chống oxy hóa, chất màu và các chất khác được thêm vào để cải thiện kết cấu, màu sắc và khả năng bảo quản của sản phẩm.
Sáp và dầu: Sáp và dầu thực vật có thể được thêm vào để ngăn kẹo cao su dính vào bao bì và tạo độ mịn cho sản phẩm.
Chất hỗ trợ: Ngoài ra, các chất hỗ trợ như lecithin có thể được sử dụng để cải thiện các đặc tính của sản phẩm.
Nuốt kẹo cao su có sao không?
Kẹo cao su gồm hai phần chính: phần cơ bản để nhai và các phụ gia thực phẩm như chất màu, hương liệu, và chất làm ngọt. Phần cơ bản của kẹo cao su được tạo nên từ hỗn hợp các loại polyme tổng hợp, chẳng hạn như polyisobutylene hoặc latex. Mỗi nhà sản xuất kẹo cao su sẽ có công thức riêng để tạo ra kết cấu đặc trưng cho sản phẩm của mình.
Thực tế, kẹo cao su không tan trong nước giống như chất xơ từ rau củ. Cơ thể con người không sản xuất ra các enzym tiêu hóa có thể phân giải chúng. Do đó, khi nuốt phải, kẹo cao su sẽ không bị tiêu hóa, nó đi qua hệ tiêu hóa rất chậm và được đào thải ra ngoài cùng với các chất thải khác sau vài ngày. Theo kết quả của các thí nghiệm khoa học, kẹo cao su ở lại trong hệ tiêu hóa ít nhất 40 giờ.
Mặc dù kẹo cao su mang lại cảm giác thú vị khi nhai, nhưng nó không phải là thức ăn. Nếu chúng ta chỉ vô tình nuốt 1 – 2 viên kẹo cao su thì sẽ không có vấn đề gì đáng ngại. Tuy nhiên, nếu ăn một lượng lớn kẹo cao su cùng một lúc, ví dụ như cả một gói, điều này có thể gây ra sự cản trở trong hệ thống tiêu hóa và dẫn đến tắc nghẽn thực quản hoặc ruột. Người nuốt phải lượng lớn kẹo hoặc bã kẹo cao su có thể gặp các triệu chứng như đau bụng, buồn nôn, đau đầu. Nếu các triệu chứng trở nên nghiêm trọng, thì cần tới bệnh viện ngay lập tức.
Khi chọn kẹo cao su cho trẻ, bạn nên ưu tiên những sản phẩm không chứa đường và có chứa xylitol, để ngăn ngừa sâu răng. Trẻ dưới 5 tuổi cũng không nên nhai kẹo cao su, không phải vì chúng gây hại cho hệ tiêu hóa, mà vì trẻ có thể bị hóc dẫn tới nghẹt thở.
Đọc thêm:
Một cậu bé 5 tuổi ở bang Ohio, Mỹ đã may mắn thoát khỏi nguy hiểm sau khi nuốt 40 viên kẹo cao su và suýt bị tắc nghẽn đường tiêu hóa. (Nguồn thông tin)
Cậu bé được đưa đến bệnh viện sau khi kêu đau bụng và tiêu chảy liên tục trong 1 ngày. Các bác sĩ chẩn đoán cậu bé bị tắc nghẽn đường tiêu hóa do dị vật.
Bác sĩ kiểm tra và phát hiện bụng của cậu bé vẫn căng phồng sau khi vào viện. Tại bệnh viện, các bác sĩ tiến hành chụp CT scan và phát hiện bên trong dạ dày của cậu bé có một khối bezoar – một khối vật chất khó tiêu hóa hình thành do bã kẹo cao su kết dính lại với nhau. Khối bezoar này chiếm đến 25% thể tích dạ dày của cậu bé, gây cản trở đáng kể cho hệ tiêu hóa.
Thông thường, bezoar có thể tự đào thải ra ngoài theo đường tiêu hóa. Tuy nhiên, do kích thước quá lớn, bezoar của cậu bé có nguy cơ gây thủng thành dạ dày hoặc thiếu máu cục bộ do tắc nghẽn mạch máu. Để tránh những biến chứng nguy hiểm, các bác sĩ đã quyết định phẫu thuật nội soi loại bỏ khối bezoar bằng cách đưa dụng cụ qua đường miệng xuống dạ dày để gắp bã kẹo ra ngoài. Ca phẫu thuật diễn ra thành công. Cậu bé chỉ bị đau họng nhẹ sau phẫu thuật và được cho về nhà sau 1 ngày điều trị với thuốc giảm đau.
May mắn là sự cố này không ảnh hưởng lâu dài đến sức khỏe của cậu bé. Tuy nhiên, đây cũng là lời cảnh báo cho các bậc phụ huynh về sự nguy hiểm tiềm ẩn của việc cho trẻ em ăn kẹo cao su. Kẹo cao su có thể gây tắc nghẽn đường tiêu hóa nếu trẻ nuốt phải, đặc biệt là khi nuốt với số lượng lớn.
Sau khi nuốt kẹo cao su nên làm gì?
Tình huống vô tình nuốt phải kẹo cao su là không hiếm gặp. Như đã nói ở trên, việc nuốt lượng nhỏ kẹo cao su thường không gây ra vấn đề gì đáng ngại. Thực tế, bạn cũng không cần phải làm gì đặc biệt trong trường hợp này. Cứ duy trì các hoạt động ăn uống và thể chất bình thường, kẹo cao su sẽ tự động được đẩy ra ngoài sau 1 – 2 ngày.
Tuy nhiên, nếu bạn vẫn muốn làm điều gì đó để cảm thấy an tâm hơn, bạn có thể áp dụng một số biện pháp đơn giản sau:
- Uống nhiều nước: Nước sẽ giúp làm mềm kẹo cao su và thúc đẩy quá trình tiêu hóa.
- Ăn nhiều chất xơ: Chất xơ có trong rau xanh, trái cây và ngũ cốc nguyên hạt sẽ giúp hỗ trợ tiêu hóa và đẩy kẹo cao su ra khỏi cơ thể.
- Tập thể dục vừa phải: Bạn có thể thực hiện một số bài tập nhẹ nhàng, chẳng hạn như chạy bộ, đạp xe, v.v., có thể thúc đẩy quá trình trao đổi chất và lưu thông máu của cơ thể. Nó cũng có thể làm tăng tốc độ nhu động của đường tiêu hóa, có lợi cho việc bài tiết kẹo cao su từ đường tiêu hóa.
Lưu ý:
Bạn không nên tùy tiện uống thuốc xổ hoặc thực hiện các hành động kích thích gây nôn để đẩy kẹo cao su ra ngoài nhanh hơn. Tuy nhiên, việc này tiềm ẩn nhiều nguy cơ và không nên thực hiện. Thuốc xổ và các biện pháp gây nôn có thể gây kích ứng niêm mạc dạ dày, dẫn đến các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, thậm chí là loét dạ dày. Việc sử dụng thuốc xổ hoặc gây nôn quá nhiều có thể dẫn đến mất nước và mất cân bằng điện giải, gây ra các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng như mệt mỏi, chuột rút, rối loạn nhịp tim.
Thay vì vậy, bạn nên theo dõi tình trạng sức khỏe của mình, xem có gặp vấn đề bất thường nào không. Nếu bạn gặp các triệu chứng như đau bụng dữ dội, buồn nôn, nôn mửa hoặc táo bón kéo dài, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Hiểu thêm về lợi ích và tác hại khi ăn kẹo cao su
Ở trên, chúng ta đã khám phá xem việc nuốt kẹo cao su có ảnh hưởng gì đến cơ thể hay không. Đồng thời, nha khoa Thúy Đức cũng muốn chia sẻ thêm một phần nội dung phụ mà bạn có thể sẽ thấy thú vị liên quan tới lợi ích và tác hại khi ăn kẹo cao su. Mặc dù đây không phải là trọng tâm chính của bài viết, nhưng nếu bạn quan tâm đến việc duy trì sức khỏe răng miệng và tổng thể, thì đây là những thông tin không thể bỏ qua.
Kẹo cao su là món ăn vặt quen thuộc với nhiều người, mang đến cả lợi ích và tác hại cho sức khỏe.
Lợi ích
Giảm căng thẳng, cải thiện tâm trạng: Nhai kẹo cao su kích thích giải phóng endorphin – hormone tạo cảm giác vui vẻ, giúp giảm stress, lo âu và cải thiện tâm trạng.
Xem thêm: Nghiên cứu về hiệu quả của kẹo cao su trong việc giảm mức độ căng thẳng, stress
Tăng cường lưu thông máu não: Nhai kẹo cao su giúp tăng cường hoạt động của lưỡi và cơ nhai, giúp tăng cường lưu thông máu đến não bộ. Lưu thông máu tốt hơn cung cấp nhiều oxy và chất dinh dưỡng hơn cho não bộ, giúp cải thiện chức năng nhận thức, bao gồm trí nhớ và khả năng tập trung.
Giảm cảm giác thèm ăn: Kẹo cao su tạo cảm giác no giả, giúp bạn kiểm soát cơn thèm ăn, đặc biệt là đối với đồ ngọt, hỗ trợ giảm cân hiệu quả.
Tăng cường sức khỏe răng miệng: Nhai kẹo cao su không đường giúp kích thích tiết nước bọt, trung hòa axit trong khoang miệng, ngăn ngừa sâu răng, mảng bám và giảm mùi hôi miệng.
Hỏi đáp: Có con sâu răng hay không?
Tăng cường hoạt động não bộ: Nhai kẹo cao su giúp tăng lưu thông máu lên não, cải thiện khả năng tập trung và ghi nhớ.
Giảm cảm giác buồn nôn: Nhai kẹo cao su có thể giúp giảm bớt cảm giác buồn nôn, đặc biệt khi say tàu xe hoặc mang thai.
Tác hại
Gây sâu răng: Nhiều loại kẹo cao su sử dụng đường sucrose làm chất tạo ngọt nên khi nhai, đường sẽ đọng lại lâu trong miệng, khi đó vi khuẩn gây sâu răng trong miệng sẽ sử dụng đường sucrose để sinh ra chất axit sẽ ăn mòn men răng, gây sâu răng. Do đó, chúng ta nên sử dụng những loại kẹo cao su không đường hoặc chứa Xylitol (chất tạo ngọt nhân tạo) để bảo vệ sức khỏe răng miệng.
Tìm hiểu thêm: Mối liên hệ giữa đồ ngọt và sâu răng
Rối loạn khớp thái dương hàm: Nhai kẹo cao su quá nhiều hoặc quá lâu có thể gây căng cơ, mỏi cơ và đau khớp thái dương hàm.
Gây rối loạn tiêu hóa: Nuốt kẹo cao su, đặc biệt là kẹo cao su có chứa sorbitol, có thể gây đầy hơi, chướng bụng, tiêu chảy ở những người nhạy cảm.
Gây dị ứng: Một số người có thể bị dị ứng với các thành phần trong kẹo cao su như hương liệu, chất tạo màu, chất bảo quản.
Kết luận:
Nhai kẹo cao su có thể mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe nếu sử dụng hợp lý. Nên chọn kẹo cao su không đường, nhai vừa phải, sau bữa ăn và tránh nuốt kẹo cao su. Nên tham khảo ý kiến bác sĩ nếu bạn có bất kỳ vấn đề sức khỏe nào trước khi sử dụng kẹo cao su thường xuyên.
