Gần đây, thông tin về số lượng trẻ em mắc bệnh cam miệng gia tăng đáng kể đang khiến nhiều bậc phụ huynh lo lắng. Vậy bệnh cam miệng là gì? Do đâu mà căn bệnh này lại có thể “hoành hành” mạnh mẽ đến vậy? Bài viết sau đây từ Nha Khoa Thúy Đức sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về bệnh cam ở trẻ em, đồng thời chia sẻ một số giải pháp điều trị hiệu quả.
Mục lục
Bệnh cam miệng ở trẻ là gì?
Cam miệng, hay còn gọi là bệnh cam, là một căn bệnh nguy hiểm thường gặp ở trẻ nhỏ dưới 3 tuổi, đặc biệt là trẻ sơ sinh và dưới 1 tuổi. Bệnh gây ra các tổn thương loét, hoại tử ở khoang miệng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe và sự phát triển của trẻ.
Thuật ngữ “bệnh cam” trước đây còn được sử dụng để mô tả tình trạng trẻ em bị phù nề (cam thũng), bụng to (cam tích), nổi mụn nhọt (cam sang),… Ngày nay, để tránh nhầm lẫn, bệnh cam chủ yếu được dùng để chỉ trẻ em bị đau hoặc lở loét tại miệng, lưỡi, mũi, mắt hoặc những trẻ bị suy dinh dưỡng.
Biểu hiện của bệnh cam miệng:
- Miệng, lưỡi, nướu sưng đỏ, phồng rộp, lở loét
- Chảy nước dãi nhiều, miệng hôi
- Trẻ quấy khóc, biếng ăn, bỏ bú
- Sốt nhẹ hoặc sốt cao
- Có thể xuất hiện các biến chứng như tiêu chảy, nôn trớ, suy dinh dưỡng
Có thể bạn quan tâm: Trẻ đi tướt mọc răng là gì? Cha mẹ có nên lo lắng không?
Nguyên nhân gây bệnh cam miệng
Dưới đây là một số nguyên nhân chính gây ra tình trạng cam miệng ở trẻ:
1. Vệ sinh răng miệng không đúng cách: Khi trẻ không chải răng thường xuyên hoặc không chải đúng cách, đặc biệt trong giai đoạn mọc răng sữa, vi khuẩn có thể dễ dàng xâm nhập và gây nên các vết loét đau đớn trong miệng.
2. Hậu quả của bệnh tật: Sau khi trẻ bị ốm, hệ thống miễn dịch vẫn yếu và dễ bị vi khuẩn tấn công. Điều này có thể gây viêm nhiễm cho các mạch máu xung quanh miệng, dẫn đến sưng tấy và tạo mủ, làm gián đoạn lưu thông máu và cuối cùng gây hoại tử cho các tế bào trong miệng.
3. Bệnh lý siêu vi: Các bệnh như sốt virus, sởi, hoặc các bệnh liên quan đến hệ hô hấp và tiêu hóa cũng có thể là nguyên nhân gây cam miệng ở trẻ em.
4. Tác động từ bên ngoài: Vật cứng hoặc nhọn, thức ăn quá nóng có thể làm tổn thương niêm mạc lợi của trẻ, gây sưng viêm và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, dẫn đến viêm loét miệng.
5. Sử dụng thuốc kháng sinh không đúng cách: Khi trẻ dùng thuốc kháng sinh để điều trị cúm mà không theo chỉ định của bác sĩ, có thể làm tăng nguy cơ viêm nhiễm, tổn thương đường tiêu hóa và gây cam miệng.
Để phòng tránh cam miệng, việc duy trì vệ sinh răng miệng tốt, chăm sóc sức khỏe tổng thể của trẻ, và tuân thủ chỉ định của bác sĩ khi sử dụng thuốc là rất quan trọng. Nếu trẻ có dấu hiệu của cam miệng, nên đưa trẻ đến gặp bác sĩ để được kiểm tra và điều trị kịp thời.
Bài thuốc chữa bệnh cam
Dưới đây nha khoa Thúy Đức xin chia sẻ một số bài thuốc chữa các bệnh cam ở trẻ em. Lưu ý, nội dung này không thay thế cho kê đơn của thầy thuốc đông y, tránh tùy tiện áp dụng. Hãy lắng nghe ý kiến của thầy thuốc và bác sĩ trước khi điều trị cho con nhỏ.
Tỳ cam
Bài thuốc chữa bệnh cam cho trẻ em gồm các nguyên liệu sau: Bạch truật (6g), Ý dĩ (6g), Hoài sơn (12g), Sa nhân (2g), Hạt sen (6g), Mạch nha (6g), Cam thảo nam (4g), Binh lang (2g)
Cách thực hiện: Bạn sơ chế nguyên liệu thật sạch rồi để ráo nước. Tiếp theo là sắc cùng với nước. Mỗi thang này hãy sử dụng một ngày bạn nhé.
Tiêu cam lý tỳ thang
Bài thuốc : Hồ hoàng liên 6g, Thanh bì 4g, Mạch nha 6g, Tam lăng 2g, Binh lang 2g, Cam thảo 4g, Lô hội 5g, Hoàng liên 4g, Bạch truật 8g, Nga truật 4g, Thần khúc 6g, Trần bì 4g, Sử quân tử 4g. Sắc 500ml nước còn 100ml, chia 3-4 lần uống sau ăn, 5-7 ngày.
Cách thực hiện: Bạn sơ chế nguyên liệu thật sạch rồi để ráo nước. Tiếp theo là sắc cùng với nước. Mỗi thang này hãy sử dụng một ngày bạn nhé.
Cam tích
Bài thuốc: Bạch truật 6g, Hạt đỗ ván trắng 8g, Kê nội kim 4g, Hoài sơn 8g, Chỉ thực 4g, Trần bì 4g.
Cách thực hiện: Toàn bộ những dược liệu trên bạn hãy tán nhuyễn sáu đó chia ra mỗi ngày sử dụng 4 – 8g.
Ngũ thạch thanh bá tán
Bài thuốc: Ngũ bội tử (sao giòn) 25g, Thạch cao (nung chín) 25g, Thanh đại (loại bỏ tạp chất) 25g, Hoàng bá (tẩm nước muối sao giòn) 25g.
Chủ trị: Trẻ em cam ràng, loét lợi, hơi thở thối.
Cách dùng, liều lượng:
- Các vị tán bột mịn trộn đều.
- Cho trẻ súc miệng bằng nước muối nhạt hoặc giã lá hẹ tươi sát vào chân răng xong bôi thuốc bột vào chân răng, lợi.
- Ngày bôi 2 – 3 lần.
- Kiêng ăn thịt gà khi đang dùng thuốc.
Nga khẩu tán
Bài thuốc: Hoàng liên 30g, Băng phiến 30g, Thanh đại 24g, Bằng sa phi 12g, Hoạt thạch 30g.
Chủ trị: Lở loét trong mồm người lớn và trẻ em.
Cách dùng, liều lượng:
- Hoàng liên rửa sạch sấy khô tán bột mịn để riêng.
- Các vị khác sấy khô tán bột mịn trộn đều với bột Hoàng liên.
- Ngày bôi vào nơi loét trong miệng 2-3 lần.
Bột cam răng
Bài thuốc: Thanh đại (bột để riêng) 20g, Hoàng bá (sao vàng) 20g, Thạch cao (đập nhỏ sao qua) 20g, Ngũ bội tử (đập nhỏ sao vàng) 20g.
Chủ trị: Trẻ em cam mồm, loét là lưỡi, miệng, lợi.
Cách dùng, liều lượng:
- Tất cả các vị tán bột mịn, trộn đều với bột thanh đại.
- Ngày bôi vào mồm (chỗ lở loét) 2-3 lần.
Sâm linh bạch truật tán
Bài thuốc: Bài thuốc chữa cam miệng cho trẻ em từ thảo dược: Bạch biển đậu 20g, Nhân sâm 40g, Bạch linh 40g, Bạch truật 40g, Cam thảo 40g, Hoài sơn 40g, Liên nhục 20g, Cát cánh 20g, Ý dĩ 20g, Sa nhân 20g.
Cách thực hiện: Toàn bộ nguyên liệu khô bạn hãy tán nhuyễn sáu đó chia ra mỗi ngày sử dụng 4 – 8g.
Trẻ bị cam miệng nên làm gì?
Trẻ em mắc bệnh cam miệng cần được đưa đến gặp bác sĩ để có thể được kiểm tra một cách tỉ mỉ và nhận phương án điều trị đặc biệt, dựa trên tình trạng cụ thể.
Cảnh báo cha mẹ không tự ý cho con sử dụng các loại thuốc cam không rõ nguồn gốc. Theo các bác sĩ, việc sử dụng thuốc cam trôi nổi, không đảm bảo chất lượng có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng cho sức khỏe trẻ nhỏ, bao gồm:
Ngộ độc chì: Chì là kim loại nặng có khả năng gây tổn thương não bộ, hệ thần kinh, ảnh hưởng đến khả năng phát triển trí tuệ và thể chất của trẻ.
Gây hại cho hệ tiêu hóa: Một số loại thuốc cam có thể chứa các thành phần độc hại cho hệ tiêu hóa, gây ra các triệu chứng như buồn nôn, nôn mửa, tiêu chảy, táo bón…
Gây dị ứng: Trẻ nhỏ có hệ miễn dịch nhạy cảm, dễ bị dị ứng với các thành phần trong thuốc cam, đặc biệt là những loại thuốc cam không rõ nguồn gốc.
Bên cạnh những nguy cơ trên, việc sử dụng thuốc cam bừa bãi còn có thể che lấp các bệnh lý tiềm ẩn ở trẻ, khiến việc chẩn đoán và điều trị trở nên khó khăn hơn.
Lời kêu gọi đến các bậc cha mẹ:
- Hãy thận trọng trước những lời quảng cáo “có cánh” về thuốc cam. Không nên tin tưởng vào những thông tin trôi nổi, thiếu kiểm chứng trên mạng xã hội hay lời mách nhỏ của người quen.
- Chỉ sử dụng thuốc cam theo hướng dẫn của bác sĩ hoặc thầy thuốc Đông y có uy tín. Tuyệt đối không tự ý mua và sử dụng thuốc cam, đặc biệt là các loại thuốc cam không rõ nguồn gốc.
- Khi trẻ có các biểu hiện bất thường về sức khỏe, cần đưa trẻ đến bệnh viện để được khám và điều trị kịp thời.
Để hỗ trợ cho việc điều trị, không chỉ cần tuân theo đúng các chỉ dẫn y tế, cha mẹ cũng cần phải chú trọng đến việc duy trì vệ sinh răng miệng đúng cách cho con cái và lên kế hoạch cho một chế độ dinh dưỡng cân đối, giàu dưỡng chất, giúp tăng cường sức khỏe tổng thể và tối ưu hóa khả năng phục hồi của trẻ.
Chế độ ăn uống đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị cam miệng ở trẻ. Bố mẹ cần lưu ý cho bé kiêng khem một số loại thực phẩm sau để hỗ trợ bé mau khỏi và giảm bớt cảm giác khó chịu:
1. Thực phẩm cay nóng
Tránh nêm nếm gia vị cay nóng như ớt, tiêu, tỏi, gừng vào thức ăn của bé. Các gia vị này có thể khiến các vết loét trong miệng thêm rát, khó chịu và lâu lành hơn.
Hạn chế cho bé ăn các món ăn có tính cay nóng như lẩu, nướng, đồ chiên xào nhiều dầu mỡ.
2. Thực phẩm nhiều dầu mỡ
Thức ăn chiên xào, đồ ăn nhanh có thể khiến cơ thể bé nóng hơn, làm tình trạng viêm loét miệng nặng hơn.
Nên ưu tiên cho bé ăn các món ăn luộc, hấp, nướng ít dầu mỡ để dễ tiêu hóa và tốt cho hệ miễn dịch.
3. Thực phẩm có tính axit
Trái cây họ cam quýt như cam, chanh, quýt, bưởi,… chứa nhiều vitamin C, tốt cho sức khỏe nhưng nếu ăn quá nhiều có thể gây ảnh hưởng xấu đến sức khỏe răng miệng, làm các vết loét thêm rát buốt.
Nên hạn chế cho bé ăn các loại trái cây này, thay vào đó có thể cho bé ăn các loại trái cây ít chua hơn như chuối, táo, lê,…
4. Thực phẩm chứa nhiều đường
Đồ ngọt tuy giúp bé ngon miệng hơn nhưng nếu ăn quá nhiều có thể khiến cơ thể nóng hơn và tạo điều kiện cho vi khuẩn phát triển, gây viêm nhiễm nướu.
Nên hạn chế cho bé ăn bánh kẹo, nước ngọt, kem,… thay vào đó cho bé uống nước lọc, sữa hoặc nước trái cây ít đường.
Ngoài ra, bố mẹ cũng cần lưu ý:
- Cho bé ăn thức ăn mềm, dễ nuốt để tránh làm tổn thương thêm các vết loét trong miệng.
- Chia nhỏ bữa ăn thành nhiều bữa nhỏ trong ngày để bé dễ tiêu hóa.
- Khuyến khích bé uống nhiều nước để thanh lọc cơ thể và giúp vết loét nhanh lành.
- Vệ sinh răng miệng cho bé sạch sẽ sau mỗi bữa ăn bằng khăn mềm ẩm hoặc bàn chải đánh răng lông mềm.
- Theo dõi tình trạng của bé và đưa bé đi khám bác sĩ nếu có bất kỳ dấu hiệu bất thường nào.
- Với chế độ ăn uống hợp lý và kiêng khem khoa học, bé sẽ nhanh khỏi cam miệng và có thể quay trở lại sinh hoạt bình thường.
Lưu ý: Đây chỉ là thông tin mang tính chất tham khảo, bố mẹ nên tham khảo ý kiến bác sĩ để có chế độ dinh dưỡng phù hợp nhất với tình trạng sức khỏe của bé.
Đề phòng bệnh cam miệng ở trẻ
Để phòng ngừa bệnh cam miệng hiệu quả, cha mẹ cần chú ý thực hiện các biện pháp sau:
Đối với trẻ sơ sinh (chưa mọc răng)
Vệ sinh răng miệng cho trẻ hàng ngày: Dùng miếng rơ lưỡi hoặc khăn gạc mềm để làm sạch bề mặt lưỡi và nướu cho trẻ sau mỗi lần bú hoặc ăn.
Cho trẻ uống nước lọc thường xuyên: Nước lọc giúp thanh lọc cơ thể và làm sạch khoang miệng, hạn chế sự phát triển của vi khuẩn.
Vệ sinh dụng cụ ăn uống của trẻ: Rửa sạch bình sữa, chén muỗng bằng nước ấm và xà phòng sau mỗi lần sử dụng. Bảo quản dụng cụ ăn uống ở nơi khô ráo, thoáng mát.
Đối với trẻ từ 2 tuổi trở lên
Dạy trẻ chải răng đúng cách: Hướng dẫn trẻ chải răng ít nhất 2 lần mỗi ngày, mỗi lần 2 phút, sử dụng bàn chải lông mềm và kem đánh răng dành cho trẻ em.
Khuyến khích trẻ súc miệng bằng nước muối loãng: Sau khi ăn hoặc uống, cho trẻ súc miệng bằng nước muối pha loãng (1/2 muỗng cà phê muối hòa tan trong 1 cốc nước ấm) để sát khuẩn khoang miệng.
Tiêm chủng đầy đủ cho trẻ: Các loại vắc-xin như cúm, sởi, quai bị,… có thể giúp phòng ngừa một số virus gây bệnh cam miệng.
Bổ sung dinh dưỡng đầy đủ cho trẻ: Chế độ ăn uống cân bằng, giàu vitamin, khoáng chất và chất xơ giúp tăng cường sức đề kháng cho trẻ, hạn chế nguy cơ mắc bệnh.
Hạn chế cho trẻ ăn đồ ngọt: Đồ ngọt tạo môi trường thuận lợi cho vi khuẩn phát triển, do đó cha mẹ nên hạn chế cho trẻ ăn kẹo, bánh ngọt, nước ngọt,…
Tạo môi trường sống vệ sinh cho trẻ: Giữ cho nhà cửa sạch sẽ, thoáng mát, tránh cho trẻ tiếp xúc với người bệnh hoặc đồ vật bẩn.
Rửa tay thường xuyên: Cha mẹ và người chăm sóc trẻ cần rửa tay thường xuyên bằng xà phòng và nước, đặc biệt là trước khi ăn, sau khi đi vệ sinh và sau khi tiếp xúc với trẻ.
Thường xuyên theo dõi sức khỏe của trẻ: Nếu trẻ có dấu hiệu bất thường như sốt, chảy nước dãi, quấy khóc,… cha mẹ cần đưa trẻ đi khám bác sĩ kịp thời.
Tránh cho trẻ sử dụng chung đồ dùng cá nhân: Mỗi trẻ nên có riêng khăn mặt, bàn chải đánh răng, cốc,… để tránh lây lan vi khuẩn.
Bằng cách thực hiện các biện pháp phòng ngừa trên, cha mẹ có thể giúp giảm thiểu nguy cơ mắc bệnh cam miệng cho trẻ, góp phần bảo vệ sức khỏe của con em mình.
Tham khảo thêm: Răng sún ở trẻ em – cha mẹ có cần lo lắng?
