Uống nhiều nước nhưng vẫn khô miệng là do đâu?

Mặc dù đã uống đủ lượng nước khuyến cáo mỗi ngày nhưng nhiều người vẫn có cảm giác răng miệng khô khốc, khát nước liên tục. Một vài người tặc lưỡi cho qua nhưng không ít người lại tỏ ra băn khoăn lo lắng. Vậy, vì sao bạn uống nhiều nước nhưng vẫn khô miệng? Bài viết hôm nay sẽ giải đáp kỹ hơn về tình trạng này.

Khô miệng là gì?

Khô miệng xảy ra khi tuyến nước bọt không tiết đủ nước bọt để giữ khoang miệng ẩm ướt. Tình trạng này được mô tả bởi cảm giác khô khốc ở cổ họng, “lưỡi dính chặt vào vòm miệng” khi có cử động. Ngoài ra, một số người có thể cảm thấy đau, rát, châm chích các vị trí trong miệng, đặc biệt là ở lưỡi. Trường hợp nghiêm trọng, khô miệng có thể được biểu hiện bởi tình trạng loét miệng, khô nứt môi, lưỡi hoặc sưng tuyến nước bọt.

Khô miệng không chỉ gây cảm giác khó chịu, bứt rứt mà còn có thể gây ra những ảnh hưởng tiêu cực cho sức khoẻ như:

• Thay đổi vị giác, cản trở hoạt động nhai, nuốt thức ăn dẫn đến thiếu hụt dinh dưỡng.
• Đẩy nhanh quá trình thoái hóa răng dẫn đến chứng hôi miệng, sâu răng.
• Tạo điều kiện thuận lợi cho vi khuẩn phát triển trong khoang miệng, gây ra các bệnh viêm nha chu, nấm miệng.
• Rối loạn giấc ngủ, gây khó ngủ hoặc ngủ không ngon giấc.
• Gây khó chịu khi nói chuyện dẫn đến những ảnh hưởng về tâm lý như: tự ti, lo lắng, căng thẳng, mệt mỏi.

Hầu hết trường hợp khô miệng chỉ xảy ra trong thời gian ngắn. Nguyên nhân chủ yếu là do bổ sung nước không đủ hoặc không đúng cách. Nếu do nguyên nhân này, khô miệng sẽ tự biến mất sau khi bạn điều chỉnh chế độ ăn uống, sinh hoạt. Tuy nhiên, khô miệng cũng có thể là dấu hiệu cảnh báo một số bệnh lý nếu kéo dài và không thể tự khỏi. Lúc này bạn cần đến cơ sở y tế thăm khám để làm rõ nguyên nhân.

Nguyên nhân gây khô miệng dù uống nhiều nước

Triệu chứng khô miệng có thể bị nhiều người “xem nhẹ” nhưng lại dấu hiệu cảnh báo những bệnh lý dưới đây:

Bệnh răng miệng

Khô miệng kéo dài có thể xảy ra ở những người mắc các bệnh về nha chu – tổ chức nằm quanh răng gồm: xương ổ răng, dây chằng và nướu răng. Khi những tổ chức này bị viêm, nhiễm trùng khiến vi khuẩn phát triển mạnh mẽ trong khoang miệng, tác động vào tuyến nước bọt và gây giảm tiết nước bọt.

Ngoài cảm giác miệng khô, bệnh nhân nha chu còn có thể gặp phải các triệu chứng khác như:

• Nướu sưng đỏ, đau nhức.
• Chảy máu chân răng.
• Răng đổi màu vàng, đen.
• Khô rát lưỡi, hôi miệng.
• Sốt.

Việc lựa chọn phương pháp điều trị bệnh nha chu cần dựa trên nguyên nhân và triệu chứng trong từng trường hợp cụ thể. Vì vậy, khi phát hiện những vấn đề trên, người bệnh cần đến các cơ sở nha khoa uy tín để được bác sĩ thăm khám và hướng dẫn trị liệu phù hợp.

Đái tháo đường

Đái tháo đường (hay tiểu đường) là tình trạng suy giảm bài tiết insulin hoặc cơ thể tăng kháng insulin dẫn đến nồng độ đường huyết (glucose huyết) tăng cao. Khi đường máu tăng cao sẽ làm tăng áp suất thẩm thấu của máu dẫn đến tăng lọc thận khiến cơ thể bị mất nước và gây ra phản ứng khát, khô miệng.

Ngoài ra, đường máu tăng cao liên tục cũng làm chậm quá trình sản xuất nước bọt. Do đó, người bệnh thường xuyên có cảm giác khô khốc ở miệng, uống nhiều khát nhiều, đặc biệt là vào ban đêm. Khô miệng có thể xảy ra ở cả người bệnh tiểu đường type I và type II.

Bên cạnh triệu chứng khô miệng, người bệnh có thể xuất hiện các dấu hiệu khác như:

• Cơ thể mệt mỏi thường xuyên.
• Ăn nhiều nhưng vẫn gầy hoặc sụt cân không rõ nguyên nhân.
• Đi tiểu nhiều lần, lượng nước tiểu tăng.
• Tầm nhìn giảm, thường có cảm giác nhìn mờ.
• Hay bị nhiễm nấm men, có thể ở miệng hoặc âm đạo.
• Vết thương lâu lành hơn bình thường.

Hiện nay, bệnh tiểu đường chưa có thuốc điều trị dứt điểm. Người bệnh cần uống thuốc kéo dài để kiểm soát nồng độ đường huyết, giảm nguy cơ biến chứng. Bên cạnh đó, bệnh nhân tiểu đường được khuyến cáo tăng cường tập luyện, điều chỉnh chế độ ăn uống khoa học, giảm đường và các chất béo có hại để có hiệu quả điều trị tốt nhất.

Hội chứng Sjogren

Uống nhiều nước nhưng miệng vẫn khô là một trong những dấu hiệu điển hình của hội chứng Sjogren. Đây là một bệnh lý tự miễn, xảy ra khi các tuyến ngoại tiết trên cơ thể bị rối loạn chức năng. Tình trạng này ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động của tuyến nước bọt, khiến lượng nước bọt tiết ra không đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể. Tại Việt Nam, tỷ lệ mắc hội chứng Sjogren khoảng 0.7%, trong đó nữ giới chiếm tỷ lệ cao hơn.

Ngoài cảm giác khô miệng, hội chứng Sjogren có thể gây ra các triệu chứng khác như:

• Cơ thể mệt mỏi, uể oải kéo dài.
• Mắt ngứa đỏ, nhiều gỉ, nhạy cảm với ánh sáng.
• Viêm mí mắt, viêm kết mạc – giác mạc do tuyến lệ giảm hoạt động.
• Không có nước mắt khi khóc.
• Khô mũi, họng, thanh quản, phế quản, da và âm đạo.
• Mất vị giác và khứu giác.
• Sốt, phát ban, thở gấp.

Phác đồ điều trị hội chứng Sjogren hiện này chủ yếu là dùng thuốc nhằm kiểm soát triệu chứng, ngăn biến chứng xảy ra. Tuỳ vào tình trạng của người bệnh mà các thuốc được chỉ định có thể gồm: nước mắt nhân tạo, thuốc kích thích tăng tiết nước bọt (pilocarpin), thuốc chống viêm – giảm đau nhóm NSAIDs và thuốc chống viêm nhóm corticoid.

Bệnh thận

Trong cơ thể, thận được ví như một “máy lọc thải độc” của cơ thể, có vai trò lọc máu, đào thải các chất cặn bã ra khỏi cơ thể thông qua nước tiểu. Ở những người mắc các bệnh về thận như: sỏi thận, suy thận, viêm bể thận, viêm cầu thận,… chức năng thận bị suy giảm. Lúc này, thận có thể tăng lọc khiến cơ thể bị mất nước làm tăng cảm giác khát, khô miệng dù uống rất nhiều nước.

Một số dấu hiệu khác cảnh báo bệnh lý ở thận như:

• Tăng hoặc giảm lượng nước tiểu bất thường.
• Cơ thể phù nề, da dẻ xanh xao.
• Miệng khô đắng.
• Đau nhức vùng thắt lưng.

Việc điều trị bệnh thận cần dựa trên tình trạng cụ thể của từng người. Bệnh nhân có thể cần uống thuốc, phẫu thuật hoặc kết hợp đồng thời nhiều phương pháp. Để có phác đồ điều trị phù hợp nhất, bạn cần đến cơ sở y tế thăm khám và nghe bác sĩ tư vấn chi tiết.

Bệnh cường giáp

Bệnh cường giáp xảy ra khi tuyến giáp tăng sản xuất hormone giáp tự do. Đây là hormone chịu trách nhiệm cho nhiều hoạt động chuyển hoá trong cơ thể. Do đó, khi nồng độ hormone tuyến giáp tăng sẽ thúc đẩy quá trình trao đổi chất mạnh hơn, khiến cơ thể sinh nhiệt và tiêu thụ oxy nhanh chóng. Đây là nguyên nhân khiến người bệnh thường xuyên có cảm giác khô miệng dù uống nhiều nước.

Ngoài ra, bệnh cường giáp cũng gây ra một số triệu chứng khác như:

• Bướu cổ.
• Thường xuyên hồi hộp, lo lắng, tay run.
• Tiêu chảy.
• Rối loạn kinh nguyệt.
• Sụt cân nhanh không rõ nguyên nhân.

Hầu hết người bệnh cường giáp cần phải dùng thuốc kéo dài để kiểm soát hoạt động của tuyến giáp và nồng độ hormone trong cơ thể. Những trường hợp nặng, người bệnh có thể cần can thiệp phẫu thuật để ngăn biến chứng nguy hiểm.

Đọc thêm: Bị đắng miệng khi ngủ dậy là làm sao?

Cần làm gì khi uống nhiều nước nhưng vẫn khô miệng?

Cảm giác khô miệng thường khá mờ nhạt và dễ bị bỏ qua. Vì vậy, khi bạn chú ý đến triệu chứng này cũng đồng nghĩa khô miệng đang bắt đầu ảnh hưởng nhiều hơn đến cuộc sống hàng ngày. Dưới đây là một số việc cần làm khi bạn bị khô miệng dù uống nước nhiều:

Uống nước đúng cách

Nếu bạn cảm thấy mình uống rất nhiều nước nhưng vẫn bị khô miệng, hãy xem lại cách uống nước của mình. Thông thường, khô miệng do nguyên nhân sinh lý sẽ cải thiện sau một vài ngày bạn uống nước đúng cách. Những lưu ý cụ thể gồm:

• Lượng nước: Lượng nước tiêu chuẩn của một người trưởng thành là 35g/ kg/ ngày bao gồm tất cả các nguồn như: nước lọc, nước canh, nước ép trái cây,… Bạn có thể dựa vào con số này để định lượng lượng nước nạp vào cơ thể mỗi ngày.
• Cách uống: Thay vì uống dồn dập một lúc cả cốc nước to, bạn nên chia nhỏ số lần uống nước trong ngày, uống cả khi khát và khi không khát. Điều này giúp cấp nước đều đặn cho cơ thể và hỗ trợ đào thải các chất cặn bã tốt hơn.
• Thời điểm uống nước: Bạn nên uống một cốc nước ấm khoảng 200ml vào buổi sáng để thải độc tốt hơn. Trong ngày, bạn hãy uống nước cách bữa ăn khoảng 30 phút tránh ảnh hưởng đến hoạt động tiêu hoá thức ăn.

Vệ sinh răng miệng đầy đủ

Vệ sinh sạch khoang miệng ngăn sự tích tụ của thức ăn và loại bỏ vi khuẩn. Điều này giúp bảo vệ men răng, tránh sâu răng và các bệnh nha chu. Bạn cần chú ý những điều sau khi vệ sinh răng miệng:

• Duy trì thói quen đánh răng ít nhất 2 lần/ ngày vào buổi tối, trước khi ngủ và sau khi thức dậy.
• Sau khi đánh răng, kết hợp với các biện pháp làm sạch khoang miệng khác như dùng chỉ nha khoa, tăm nước hoặc các loại nước súc miệng.
• Cần chải đủ các mặt răng, chải răng từ trên xuống dưới và xoay tròn để làm sạch bề mặt răng và các kẽ răng hiệu quả.
• Ưu tiên sử dụng những kem đánh răng chứa fluoride để bảo vệ men răng tốt hơn, giảm nguy cơ mắc các bệnh răng miệng.

Xem thêm: Cách vệ sinh răng miệng khi chỉnh nha

Điều chỉnh chế độ ăn

Chế độ và thói quen ăn uống ảnh hưởng trực tiếp đến sức khỏe răng miệng. Để cải thiện triệu chứng khô miệng, bạn cần lưu ý một số điều sau:

• Hạn chế sử dụng một số loại thực phẩm như: thực phẩm có tính acid, thực phẩm quá cay nóng, thực phẩm chiên xào nhiều dầu mỡ, các loại bánh kẹo ngọt, thực phẩm chức caffein vì có thể khoang miệng khô miệng.
• Ưu tiên sử dụng nước lọc hoặc các loại nước ép trái cây bổ sung vitamin và chất khoáng cho cơ thể.
• Tăng cường những thực phẩm giàu vitamin A, C và canxi trong rau củ giúp cấp nước, hỗ trợ hoạt động của tuyến nước bọt, làm ẩm khoang miệng tốt hơn.
• Có thể sử dụng một số loại trà thảo dược từ chanh, gừng, bạc hà hay nha đam giúp kích thích tăng tiết nước bọt tự nhiên, giảm khô miệng hiệu quả.
• Tránh sử dụng tất các các loại thuốc lá, thuốc lá điện tử, xì gà,…. nếu muốn khắc phục triệu chứng khô miệng.

Thăm khám

Sau khi điều chỉnh những vấn đề trên mà triệu chứng khô miệng vẫn không cải thiện, bạn cần nhanh chóng đến các cơ sở y tế để làm rõ nguyên nhân và có biện pháp điều trị phù hợp. Quá trình thăm khám có thể gồm các bước như:

• Bác sĩ khám lâm sàng để khai thác các yếu tố như: tiền sử bệnh, tiền sử dùng thuốc, các triệu chứng lâm sàng hiện có.
• Kiểm tra và đánh giá khả năng tiết nước bọt của người bệnh.
• Chụp X – quang, chụp nhấp nháy hoặc chụp CT Scanner để phát hiện những tổn thương của răng.
• Sinh thiết tuyến nước bọt hoặc xét nghiệm vi sinh để xác định vi khuẩn gây bệnh.
• Xét nghiệm huyết học hoặc sinh hoá để kiểm tra chức năng của các cơ quan và tình trạng dinh dưỡng của cơ thể.

Dựa trên kết quả thăm khám, bác sĩ có thể xác định nguyên nhân gây khô miệng, đánh giá mức độ tổn thương và xây dựng phác đồ điều trị phù hợp với tình trạng của bệnh nhân.

Uống nhiều nước nhưng vẫn khô miệng không chỉ ảnh hưởng đến đời sống mà còn tiềm ẩn những vấn đề về sức khỏe. Do đó, bạn cần tránh tâm lý chủ quan, tạo điều kiện thuận lợi cho bệnh tiến triển thành biến chứng nghiêm trọng. Thay vào đó, bạn cần theo dõi sát, thăm khám và điều trị kịp thời.