Bị đau một bên hàm, khi nhai phát ra tiếng “lục cục” là dấu hiệu đặc trưng của bệnh viêm khớp thái dương hàm. Ngoài ra còn nhiều biểu hiện khác mà mọi người thường chủ quan và bỏ qua. Để biết viêm khớp thái dương hàm là gì? Có nguy hiểm không? Bạn tìm hiểu cụ thể thông tin dưới đây nhé.
Mục lục
1. Viêm khớp thái dương hàm là gì?
Khớp thái dương hàm là gì?
Trước tiên, bạn cần biết khớp thái dương hàm là gì? Hiểu một cách ngắn gọn, khớp thái dương hàm là khớp động duy nhất ở phần sọ mặt. Nó cũng đảm nhận vị trí rất quan trọng của bộ máy nhai.
Cấu trúc khớp này gồm 2 phần chính. Một là diện khớp của xương thái dương cùng diện khớp của xương hàm dưới. Hai là các phần phụ khác gồm có: đĩa khớp, mô sau đĩa, đĩa khớp và dây chằng khớp.
Khớp thái dương hàm cùng với cơ nhai và răng sẽ phối hợp nhịp nhàng giúp hàm đóng mỡ, dễ thực hiện các hoạt động cần thiết như ăn nhai, nói chuyện, nuốt thức ăn.
Viêm khớp thái dương hàm là gì?
Viêm khớp thái dương hàm là tình trạng một trong ba thành phần ở trên gặp vấn đề. Sự phối hợp hài hòa ban đầu sẽ không còn và gây ra nhiều ảnh hưởng nghiêm trọng. Ví dụ như: chức năng của xương hàm, cơ vùng mặt bị rối loạn, liên kết giữa các khớp nối của xương hàm & xương sọ dần biến mất, hoạt động sinh hoạt bình thường khó suôn sẻ, thuận lợi,…
Viêm khớp thái dương hàm là bệnh lý ngày càng phổ biến mà bất kỳ đối tượng nào cũng dễ mắc phải. Tuy nhiên, nữ giới có tỷ lệ mắc cao hơn nam giới, nhất là trong giai đoạn dậy thì hay mãn kinh.
Biểu hiện của viêm khớp thái dương hàm
Bị viêm khớp thái dương hàm thường dễ nhận biết vì chúng có biểu hiện đặc trưng tại khu vực xương hàm. Ban đầu, bạn sẽ thấy những cơn đau ở vị trí này. Sau đó có thể lan đến tai hoặc xuống cuống họng, gây đau đầu, đau khu vực phía trong. Nếu bệnh phát triển nặng hơn, bạn sẽ thấy hàm dưới khó cử động, đau nhiều, liên tục, nhất là khi ăn nhai.
Theo các bác sĩ có thể chia các biểu hiện của viêm khớp thái dương hàm thành các dạng:
– Đau ở một hoặc cả hai khớp thái dương hàm, ở một bên hoặc hai bên mặt.
– Đau lan đến tai, răng hoặc vùng họng. Cơn đau lan truyền lên đầu, gây chóng mặt. Đặc biệt viêm khớp thái dương hàm thường kèm theo cảm giác đau khu vực xung quanh tai, ù tai khiến khả năng nghe bị ảnh hưởng.
– Đau ở khu vực quai hàm khiến cho người bệnh há miệng, nhai và nói khó khăn.
– Cứng khớp, khó mở hoặc đóng miệng. Nhiều bệnh nhân còn nghe thấy tiếng “lục cục” khi nhai. Lúc này cơn đau diễn ra thường xuyên hơn, tăng dần cường độ. Vì một khi đã xuất hiện tiếng kêu lục cục lúc nhai cho thấy khớp thái dương hàm đã bị ảnh hưởng nghiêm trọng.
– Đau mặt, sưng mất cân đối ở phía bên thái dương hàm bị đau. Cơn đau kéo dài liên tục làm cho phì đại cơ nhai. Điều này làm cho một bên phình to (bên khớp bị viêm), một bên bình thường. Vì thế bạn sẽ thấy rõ sự mất cân đối trên khuôn mặt.
KẾT LUẬN: Các triệu chứng điển hình của viêm khớp thái dương hàm
- Đau nhức một bên hoặc cả hai bên hàm
- Đau hơn khi nhai hoặc khi cử động hàm
- Khi nhai phát ra tiếng “lục cục”
- Há miệng khó khăn, bệnh nặng có thể gây đau liên hồi
- Cảm giác mệt mỏi, nhức, sưng tại vùng hàm bị viêm
- Có thể kéo theo đau răng, đau tai, đau đầu, chóng mặt,…
Tìm hiểu thêm: Dấu hiệu của tình trạng sái quai hàm
Nguyên nhân gây viêm khớp thái dương hàm
Viêm khớp thái dương hàm có thể do nhiều nguyên nhân khác nhau. Ví dụ như bệnh lý về xương khớp, bệnh lý răng miệng, tai nạn,…
– Bệnh lý về xương khớp
Theo các chuyên gia, có đến 50% các trường hợp viêm khớp thái dương hàm do thoái hóa khớp, viêm khớp dạng thấp, nhiễm khuẩn khớp,… Khớp thái dương hàm thường là khớp bị tổn thương sau cùng do thoái hóa khớp. Sau khi viêm ở khớp bàn cổ tay, khớp gối,… thì vị trí tiếp theo là thái dương hàm. Càng là người cao tuổi thì khớp xương càng dễ thoái hóa hơn.
Ngoài ra, viêm khớp thái dương hàm bị viêm do vi khuẩn xâm nhập vào máu cũng có thể xảy ra. Để xác định được nguyên nhân này, bác sĩ sẽ cho bệnh nhân chụp phim X-quang cẩn thận. Đồng thời, người bệnh thực hiện các xét nghiệm liên quan đến máu để biết được nhóm vi khuẩn gây bệnh nhằm có phương pháp điều trị phù hợp.
– Răng mọc lệch
Răng mọc lệch cũng có thể là nguyên nhân gây viêm khớp thái dương hàm. Khi các răng không thẳng hàng sẽ ảnh hưởng đến khớp cắn cũng như khả năng ăn nhai của người bệnh. Tình trạng kéo dài mà không điều trị làm cho khớp thái dương hàm biến dạng, dẫn tới viêm khớp.
Tìm hiểu thêm: Nhổ răng khôn mọc lệch: tìm hiểu chi tiết từ A đến Z
– Bệnh lý răng miệng
Các bệnh răng miệng có nguyên nhân là vi khuẩn như viêm nha chu, viêm tủy răng, áp xe răng đều dễ gặp biến chứng như viêm khớp thái dương hàm. Bởi răng và vùng khớp thái dương ở gần nhau. Vi khuẩn có thể dễ dàng lây lan và xâm nhập vào khớp dẫn tới viêm. Bên cạnh đó, vi khuẩn còn xâm nhập vào máu, ảnh hưởng tới hoạt động của các dây thần kinh vùng mặt, gây nên triệu chứng méo mặt, mất cảm giác,…
Chi tiết nhất: Răng sâu vào tủy có nguy hiểm không, điều trị thế nào?
– Tật nghiến răng
Nghiến răng vào ban đêm làm cho cơ hàm phải chịu lực lớn. Điều này dẫn tới bị mỏi miệng, đau xương hàm gần mang tai. Thói quen xấu này vừa làm yếu răng, vừa dễ gây viêm khớp hàm, xơ cứng khớp.
Ngoài ra thói quen há miệng quá rộng và đột ngột, nhai kẹo cao su thường xuyên cũng siết chặt hàm, tạo áp lực lên khớp thái dương hàm tăng nguy cơ gây viêm.
– Tai nạn, chấn thương
Một số tai nạn giao thông hay chấn thương vùng mặt do tập thể thao cũng có thể dẫn tới viêm khớp thái dương hàm. Lực tác động mạnh từ bên ngoài làm cho khớp hàm bị lệch. Ma sát mạnh dẫn tới khô, cứng khớp và lâu dần gây nên viêm.
– Các yếu tố khác
Một số hiện tượng có thể bị viêm khớp thái dương hàm do nhổ răng hàm, nhổ răng khôn, sang chấn tâm lý, căng thẳng mệt mỏi kéo dài.
2. Viêm khớp thái dương hàm có nguy hiểm không?
Viêm khớp thái dương hàm có nguy hiểm không là băn khoăn của nhiều người. Trên thực tế, bệnh này diễn biến âm thầm và thường bị nhầm lẫn với các bệnh khác nên thường bị bỏ qua. Nếu trong thời gian dài không phát hiện và điều trị sớm, bệnh viêm khớp thái dương hàm có thể gây ra các biến chứng.
Ví dụ như giãn khớp, dễ dẫn tới nguy cơ trật khớp, dính khớp. Các đầu khớp bắt đầu thoái hóa, hiện tượng dính giữa đĩa khớp với các đầu xương sẽ xuất hiện, thậm chí gây thủng đĩa khớp. Nếu thủng đĩa khớp nếu không được điều trị dứt điểm, chúng sẽ làm phá hủy đầu xương và xơ cứng khớp. Lúc này bệnh nhân sẽ không thể há miệng được.
Ngoài ra, bạn cũng không mong muốn bản thân sẽ bị nhiễm trùng hay tổn thương hàm vĩnh viễn. Các biến chứng khác bao gồm ảnh hưởng dây thần kinh số 7 gây liệt nửa mặt, xệ bên mặt. Mọi người cảm thấy khó ăn uống và vệ sinh răng miệng, đi ngủ bị chảy dãi.
Xem thêm:Viêm khớp thái dương hàm có tự khỏi được không? Bao lâu thì khỏi?
3. Cách điều trị viêm khớp thái dương hàm
Xét nghiệm và chẩn đoán
Khi có các triệu chứng bị đau khớp thái dương hàm, bạn nên đến địa chỉ nha khoa uy tín để được thăm khám và tư vấn hướng điều trị. Tại đây, bác sĩ tiến hành kiểm tra lâm sàng thông qua quan sát, nghe, sờ nắn khớp thái dương hàm trong các vận động như há, mở miệng, trượt hàm ra trước, sau, trái, phải,…
Tiếp đến, bác sĩ chỉ định chụp phim X-quang sọ nghiêng, pano khớp thái dương hàm, conebeam CT, MRI,… để đánh giá chính xác nhất tình trạng và đưa ra phương pháp điều trị thích hợp.
Điều trị chung
Tùy thuộc vào nguyên nhân gây viêm khớp thái dương hàm cũng như tình trạng bệnh, bác sĩ sẽ lên phác đồ điều trị cụ thể cho từng người bệnh.
– Với trường hợp nhẹ
Để điều trị viêm khớp thái dương hàm ở thể nhẹ, bác sĩ sẽ kê cho bệnh nhân một số loại thuốc như: thuốc giảm đau Acetaminophen, thuốc chông viêm giảm đau không steroid (NSAID) như Meloxicam, Diclofenac hay các thuốc kháng viêm corticoid, thuốc giãn cơ Eperisone…
Ngoài ra, bác sĩ có thể chỉ định thêm các phương pháp vật lý trị liệu như chiếu tia hồng ngoại, xoa bóp cơ, chườm nóng nhằm làm tăng hiệu quả.
– Với trường hợp nặng
Nếu bị viêm khớp thái dương hàm mà tác nhân từ răng hàm mặt, bác sĩ sẽ điều trị bằng phương pháp chỉnh hình như nhổ răng, điều chỉnh khớp cắn, niềng răng, phục hình thẩm mỹ răng hoặc phẫu thuật xương ổ răng. Trường hợp thoái hóa khớp nặng hoặc dính khớp, bác sĩ có thể điều trị phẫu thuật tại khớp, nội soi khớp.
Đừng bỏ lỡ: Bảng giá các loại niềng răng tại Nha khoa Thúy Đức
Các phương pháp này cần được thực hiện ở địa chỉ nha khoa uy tín, chất lượng, bác sĩ có trình độ cao. Việc điều trị sẽ bao gồm nhiều bước, tùy thuộc vào chẩn đoán thể bệnh và mức độ nặng của bệnh cũng như nguyên nhân gây bệnh.
Thông thường với trường hợp nặng, nguyên nhân phức tạp thì quá trình điều trị có thể kéo dài lâu hơn đến vài năm, đôi khi phải sống chung với bệnh suốt đời.
Điều trị theo nguyên nhân gây bệnh
– Viêm khớp thái dương hàm do nhiễm khuẩn
Trường hợp bị viêm khớp thái dương hàm do nhiễm khuẩn, bác sĩ sẽ kê thuốc kháng sinh thích hợp như Penicillin G, Oxacillin hoặc các Cephalosporin thế hệ 1, 2, 3. Tuy nhiên, tốt nhất là lấy bệnh phẩm nuôi cấy tìm vi khuẩn. Sau đó làm kháng sinh đồ và chọn thuốc theo kháng sinh đồ để điều trị mang lại hiệu quả cao nhất, tránh vi khuẩn kháng thuốc.
Khi đã kiểm soát được tình trạng nhiễm khuẩn, bệnh nhân cần có các bài tập phục hồi thích hợp để tránh hạn chế vận động khớp sau này. Lưu ý, sử dụng thuốc kháng sinh tuân thủ đúng liều lượng, thời gian điều trị nhằm tránh nhiễm khuẩn tái phát.
– Viêm khớp thái dương hàm sau chấn thương cấp
Bị viêm khớp thái dương hàm sau chấn thương cấp thường gặp sau khi nhổ răng khôn hoặc răng hàm số 7. Bác sĩ sẽ kê thuốc chống viêm non steroid như trên bằng cách uống, tiêm bắp hoặc chế phẩm dạng gel bôi tại chỗ.
Ngoài ra, bệnh nhân có thể kết hợp giảm đau bằng chườm nóng hoặc chườm lạnh tại chỗ. Nhớ là hạn chế vận động hàm trong thời gian này.
– Thoái hóa khớp thái dương hàm
Trường hợp bị thoái hóa khớp thái dương hàm thường gặp với người trên 50 tuổi. Cách điều trị tương tự viêm khớp sau chấn thương cấp.
Bên cạnh đó, bác sĩ có thể kết hợp các thuốc điều trị thoái hóa khớp tác dụng chậm như Glucosamin, Chondroitin sulfat hoặc tiêm thuốc Corticoid (như Hydrocortison acetat, Methyl prednisolon acetat) tại chỗ. Lưu ý, chỉ định tiêm phải được thực hiện bởi bác sĩ chuyên khoa trong môi trường vô khuẩn tuyệt đối. Tránh tiêm nhắc lại nhiều lần.
– Viêm khớp thái dương hàm do bệnh viêm khớp dạng thấp
Bị viêm khớp dạng thấp thường gây ra biến chứng đau khớp thái dương hàm. Tuy nhiên nó thường bị tổn thương sau cùng khi đã trải qua tình trạng viêm ở khớp nhỏ bàn cổ tay, khớp khuỷu, khớp gối,…
Bác sĩ sẽ kê một số loại thuốc điều trị triệu chứng như:
- Thuốc chống viêm không Steroid (Aspirin, Diclofenac,…)
- Thuốc chống viêm Corticoid (Prednisolon, H..)
- Thuốc giảm đau Paracetamol
- Thuốc điều trị cơ bản (nhóm thuốc chống thấp khớp có thể thay đổi cơ địa) như Chloroquin, Methotrexat, Salazopirin, Entanercept,… thường dùng phối hợp từ 2- 3 thuốc hoặc hơn. Trường hợp viêm nặng có thể tiêm Corticoid vào khớp thái dương hàm.
– Viêm/thoái hóa thứ phát khớp thái dương hàm
Viêm/thoái hóa thứ phát khớp thái dương hàm thường gặp ở những người từ 20- 40 tuổi. Nguyên nhân cũng rất phức tạp bao gồm các bệnh lý liên quan đến hệ thống nhai như dây chằng, cơ, xương hàm trên, dưới và xương thái dương. Hoặc bệnh nhân thường xuyên bị stress, có tật nghiến răng,…
Để điều trị, bác sĩ lựa chọn các phương pháp thích hợp như liệu pháp tâm lý, phục hồi chức năng hỗ trợ (đeo máng cắn), dùng thuốc hay phẫu thuật. Một số loại thuốc an thần thường dùng như Diazepam, Dogmatil. Thuốc giãn cơ như Mydocalm, Myonal. Thuốc chống viêm không Steroid như Aspirin, Diclofenac,…
Xem thêm: Viêm khớp thái dương hàm khi niềng răng phải làm sao?
4. Phòng bệnh viêm khớp thái dương hàm
Viêm khớp thái dương hàm có thể xảy ra ở bất kỳ độ tuổi nào. Do vậy bạn nên phòng bệnh càng sớm càng tốt để tránh các hệ lụy về sau.
Chế độ sinh hoạt
– Giảm căng thẳng, mệt mỏi
Căng thẳng là nguyên nhân gây căng cơ, tăng đau khớp cho thái dương hàm. Mọi người nên giải tỏa những áp lực, lo lắng trong cuộc sống một cách thường xuyên. Đừng để chúng tích tụ nhiều sẽ ảnh hưởng đến tâm lý chung. Có thể duy trì sự lạc quan, vui vẻ bằng các biện pháp như đọc sách, ca hát, tập thể thao,…
– Massage thái dương hàm
Vào thời gian rảnh rỗi, bạn tập xoa bóp và massage hàm nhẹ nhàng. Liệu pháp này được áp dụng trong điều trị khớp thái dương hàm. Có hai phương pháp chính là xoa bóp nông (nhẹ nhàng) và xoa bóp sâu (dùng lực nhiều hơn). Chúng đều kích thích dây thần kinh cảm giác ở da, hỗ trợ tăng lưu lượng máu đến các mô khớp. Từ đó làm giảm những cơn đau mới chớm xuất hiện.
Đầu tiên, bạn học cách xoa da, vuốt ve một cách nhẹ nhàng dọc theo chiều của cơ cắn và cơ thái dương. Sau đó là nắn bóp, làm cho da và các mô bên dưới da chuyển động xoay tròn.
Tốt nhất, bạn đến các trung tâm y học cổ truyền uy tín để được xoa bóp đúng kỹ thuật. Việc áp dụng bao nhiêu kiểu xoa bóp, thời gian, chu kỳ thực hiện dài ngắn ra sao vẫn nên nghe theo tư vấn của bác sĩ. Khi đã quen với việc tập luyện tại cơ sở, bạn có thể tự xoa bóp tại nhà.
– Nghỉ ngơi hàm và vận động phù hợp
Để khớp thái dương hàm được nghỉ ngơi, bạn nên ăn những đồ mềm, ít nhai, không quá cứng. Khi nằm tốt nhất là nằm thẳng, không quá nghiêng sang bên nào sẽ tạo áp lực cho bên đó.
Chế độ dinh dưỡng
– Bạn duy trì chế độ dinh dưỡng khoa học, lành mạnh, đảm bảo đầy đủ các chất dinh dưỡng
– Không ăn thực phẩm quá cứng, phải dùng nhiều sức để nhai, nghiền nát thức ăn
– Hạn chế tối đa việc sử dụng các chất kích thích như rượu bia, thuốc lá,…
Các thói quen
– Không nên mở miệng quá to khi ngáp hoặc khi cắn thức ăn.
– Cố gắng thay đổi thói quen nghiến răng khi ngủ. Nếu tình trạng nặng, bạn nên sử dụng máng chống nghiến.
– Bạn nên nhai đều cả hai bên hàm, không nhai tập trung vào một bên.
– Từ bỏ một số thói quen xấu có thể ảnh hưởng đến khớp thái dương hàm như cắn móng tay, chống cằm.
– Đi khám chuyên khoa thường xuyên hơn nếu thấy tình trạng khớp thái dương bị đau, bị sai khớp cắn hoặc dấu hiệu bất thường khác.
Như vậy, bạn đã hiểu rõ viêm khớp thái dương hàm là gì? Có nguy hiểm không? Căn bệnh này thường diễn biến âm thầm. Nếu không phát hiện sớm sẽ ảnh hưởng đến khớp hàm nói riêng và cấu trúc khuôn mặt nói chung. Bạn nên đến nha khoa thăm khám định kỳ giúp sức khỏe luôn được đảm bảo tốt nhất.
