Viêm lợi, hay còn gọi là viêm nướu, là tình trạng viêm nhiễm của mô nướu bao quanh răng. Đây là một trong những bệnh lý răng miệng phổ biến nhất, thường do mảng bám vi khuẩn tích tụ trên răng và nướu gây ra. Ở một số người, viêm lợi có thể gây nổi hạch ở cổ. Vậy triệu chứng này có đáng lo ngại hay không? Mời các bạn tìm hiểu thông tin chi tiết mà nha khoa Thúy Đức chia sẻ trong bài viết này nhé!
Viêm lợi nổi hạch ở cổ là bình thường
Hạch ở cổ khi bị viêm lợi thực chất là hạch bạch huyết. Hạch bạch huyết đóng vai trò như những “trạm kiểm soát” của hệ thống miễn dịch. Khi có vi khuẩn hoặc virus xâm nhập vào cơ thể, chúng sẽ bị các tế bào bạch cầu bắt giữ và đưa đến hạch bạch huyết. Tại đây, các tế bào bạch cầu sẽ tiêu diệt vi khuẩn và sản sinh kháng thể để chống lại nhiễm trùng.
Khi bị viêm lợi, vi khuẩn sẽ xâm nhập vào nướu và gây nhiễm trùng. Hệ thống miễn dịch sẽ ngay lập tức phản ứng bằng cách gửi các tế bào bạch cầu đến vùng bị viêm để tiêu diệt vi khuẩn. Các tế bào bạch cầu này sẽ di chuyển qua các mạch bạch huyết và tập trung tại các hạch bạch huyết gần đó, chủ yếu là các hạch ở cổ.
Sự tập trung quá nhiều tế bào bạch cầu tại hạch sẽ khiến hạch sưng lên và đau. Đây là một phản ứng tự nhiên của cơ thể để chống lại nhiễm trùng.
Hạch bạch huyết có thể xuất hiện ở nhiều vị trí khác nhau trên cơ thể, tùy vào vào vùng bị nhiễm trùng hoặc tổn thương. Các hạch thường tập trung ở những khu vực như cổ, sau tai, nách, bẹn, nhưng cũng có thể xuất hiện ở các vị trí khác như bụng, ngực, hoặc thậm chí sâu trong cơ thể. Hạch nổi ở cổ và tai thường liên quan đến các bệnh lý ở vùng đầu mặt cổ. Hạch nổi ở nách và bẹn thường liên quan đến các bệnh lý ở vùng thân dưới. Vị trí của hạch sưng có thể giúp bác sĩ xác định nguyên nhân gây bệnh một cách chính xác hơn.
Hầu hết các trường hợp nổi hạch ở cổ do viêm lợi đều lành tính và sẽ tự hết trong vòng 1-2 tuần. Người có sức đề kháng tốt sẽ hồi phục nhanh hơn. Nếu hạch sưng ngày càng to, kéo dài quá 2 tuần kèm theo đau nhức dữ dội, sốt cao, sụt cân, đổ mồ hôi đêm, hoặc hạch cứng và không di động, bạn nên đi khám bác sĩ ngay để loại trừ các bệnh lý nghiêm trọng hơn như ung thư.
Có thể bạn muốn biết: Viêm lợi phì đại có nguy hiểm không, có mấy cấp độ?
Nhiều vấn đề răng miệng khác cũng có thể bị nổi hạch ở cổ
Các vấn đề răng miệng có thể gây nổi hạch ở cổ
- Viêm nha chu: Ngoài viêm lợi, viêm nha chu (viêm quanh răng) cũng là một nguyên nhân phổ biến gây nổi hạch. Viêm nha chu ảnh hưởng sâu hơn đến các mô nâng đỡ răng, gây ra tình trạng viêm nhiễm lan rộng và kích thích hệ thống miễn dịch.
- Viêm tủy răng: Khi tủy răng bị viêm, vi khuẩn có thể xâm nhập vào các mô xung quanh, gây ra nhiễm trùng và kích thích hạch bạch huyết sưng lên.
- Áp-xe răng: Áp-xe răng là một ổ mủ hình thành ở chân răng hoặc trên nướu. Vi khuẩn gây ra áp-xe sẽ kích thích hệ thống miễn dịch và gây ra tình trạng sưng hạch.
- Mọc răng khôn: Quá trình mọc răng khôn có thể gây viêm nướu, đau nhức và thậm chí là nhiễm trùng, dẫn đến tình trạng sưng hạch.
Các bệnh lý khác có thể gây nổi hạch ở cổ
- Nhiễm trùng đường hô hấp trên: Viêm họng, viêm amidan, viêm mũi họng… là những nguyên nhân phổ biến gây sưng hạch cổ.
- Nhiễm virus: Các virus như virus Epstein-Barr (gây bệnh mononucleosis), virus cúm, virus herpes… cũng có thể gây sưng hạch.
- Viêm tuyến nước bọt: Viêm nhiễm tuyến nước bọt có thể làm sưng hạch ở vùng cổ.
- Ung thư: Trong một số trường hợp hiếm gặp, sưng hạch có thể là dấu hiệu của ung thư.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ nổi hạch
- Hệ miễn dịch suy yếu: Người có hệ miễn dịch suy yếu dễ bị nhiễm trùng và sưng hạch hơn.
Tiểu đường: Đường huyết cao làm suy yếu hệ thống miễn dịch, khiến cơ thể khó chống lại các vi khuẩn gây bệnh.
Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch: Các thuốc ức chế miễn dịch thường được sử dụng để điều trị các bệnh tự miễn như viêm khớp dạng thấp, bệnh lupus… Những bệnh này là do hệ miễn dịch tấn công các tế bào khỏe mạnh của cơ thể. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc ức chế miễn dịch cũng làm giảm khả năng chống lại các tác nhân gây bệnh từ bên ngoài, tăng nguy cơ nhiễm trùng.
Hỏi đáp: Sưng mộng răng là bị gì? | Viêm lợi có mủ NGUY HIỂM thế nào, điều trị ra sao?
Điều trị viêm lợi
Làm sạch răng
Trước khi tiến hành điều trị, bác sĩ sẽ khám lâm sàng để đánh giá mức độ nghiêm trọng của viêm lợi. Sau đó, bác sĩ sẽ tiến hành các bước làm sạch chuyên sâu gồm 2 bước:
- Cạo vôi răng (Scaling): Loại bỏ mảng bám và cao răng từ bề mặt răng và dưới đường nướu bằng các dụng cụ nha khoa chuyên dụng.
- Làm sạch gốc răng (Root planing): Làm mịn bề mặt gốc răng để ngăn chặn sự tích tụ của mảng bám và vi khuẩn.
Điều trị bằng thuốc
Tiếp theo, bác sĩ nha khoa có thể kê đơn các loại thuốc để hỗ trợ điều trị viêm lợi, bao gồm:
Thuốc kháng sinh
- Amoxicillin dạng viên uống là một loại kháng sinh phổ rộng, thường được sử dụng để điều trị nhiễm trùng do vi khuẩn, bao gồm cả viêm lợi. Nó hoạt động bằng cách ngăn chặn sự phát triển của vi khuẩn. Thường được kê đơn từ 500 mg đến 875 mg, uống hai lần mỗi ngày trong 7-10 ngày, tùy thuộc vào mức độ nghiêm trọng của nhiễm trùng.
- Metronidazole dạng viên uống thường được sử dụng kết hợp với amoxicillin để điều trị viêm lợi do vi khuẩn kỵ khí. Nó hoạt động bằng cách phá hủy DNA của vi khuẩn, ngăn chặn chúng phát triển và sinh sản. Liều dùng thường được kê đơn từ 250 mg đến 500 mg, uống ba lần mỗi ngày trong 7-10 ngày.
Tìm hiểu thêm: Viêm lợi trùm có mủ uống thuốc gì?
Chlorhexidine
Dạng sử dụng: Nước súc miệng, gel bôi tại chỗ.
Công dụng của Chlorhexidine là một chất kháng khuẩn mạnh, thường được sử dụng dưới dạng nước súc miệng hoặc gel bôi tại chỗ để giảm vi khuẩn trong miệng và ngăn ngừa viêm lợi.
Liều dùng: Súc miệng với 15 ml dung dịch chlorhexidine 0.12% hai lần mỗi ngày sau khi chải răng.
Thuốc chống viêm
Ibuprofen là một loại thuốc chống viêm không steroid (NSAID), giúp giảm sưng, đau và viêm nướu. Thường được kê đơn từ 200 mg đến 400 mg, uống mỗi 4-6 giờ khi cần thiết. Không nên vượt quá 3200 mg mỗi ngày.
Naproxen cũng là một loại NSAID, giúp giảm đau và viêm nướu hiệu quả. Thường được kê đơn từ 250 mg đến 500 mg, uống hai lần mỗi ngày. Không nên vượt quá 1500 mg mỗi ngày.
Hydrocortisone Dạng sử dụng: Gel bôi tại chỗ. Hydrocortisone là một loại corticosteroid, giúp giảm viêm và sưng nướu khi bôi trực tiếp lên vùng bị viêm.
Liều dùng: Bôi một lượng nhỏ gel hydrocortisone lên vùng nướu bị viêm, thường là 2-3 lần mỗi ngày.
Xem chi tiết: Tìm hiểu các loại thuốc trị viêm lợi
Điều trị bằng laser
Laser có thể được sử dụng để loại bỏ mảng bám và cao răng, cũng như để giảm viêm và kích thích quá trình lành thương của nướu.
Phẫu thuật (trong trường hợp nghiêm trọng)
Phẫu thuật nướu: Được thực hiện để loại bỏ túi nướu sâu và tái tạo lại mô nướu.
Ghép nướu: Được thực hiện khi nướu bị tụt quá nhiều, giúp bảo vệ chân răng và cải thiện thẩm mỹ.
Điều chỉnh thói quen vệ sinh răng miệng
Tiếp tục duy trì thói quen vệ sinh răng miệng tốt để ngăn ngừa tái phát viêm lợi. Điều này bao gồm chải răng, dùng chỉ nha khoa và sử dụng nước súc miệng hàng ngày.
- Chải răng đúng cách: Sử dụng bàn chải mềm và kem đánh răng chứa fluoride. Chải răng ít nhất hai lần mỗi ngày và thay bàn chải mỗi 3-4 tháng.
- Dùng chỉ nha khoa: Sử dụng chỉ nha khoa hàng ngày để loại bỏ mảng bám và thức ăn giữa các kẽ răng.
- Sử dụng nước súc miệng: Nước súc miệng kháng khuẩn có thể giúp giảm vi khuẩn và mảng bám.
Có thể bạn quan tâm: Trị viêm lợi bằng mật ong có hiệu quả không?
Cách giảm bớt khó chịu do sưng hạch ở cổ
Sưng hạch bạch huyết ở cổ thường là dấu hiệu cho thấy cơ thể đang chống lại nhiễm trùng. Dưới đây là một số biện pháp tại nhà có thể giúp giảm đau và sưng:
Chườm ấm hoặc lạnh:
- Chườm ấm: Giúp tăng cường tuần hoàn máu, giảm đau và sưng.
- Chườm lạnh: Giúp giảm sưng và tê liệt các dây thần kinh, giảm đau.
Cách thực hiện: Dùng khăn sạch thấm nước ấm hoặc lạnh, đắp lên vùng hạch sưng trong khoảng 15-20 phút, mỗi ngày 2-3 lần.
Nghỉ ngơi:
Giảm thiểu các hoạt động gắng sức, giúp cơ thể có thời gian nghỉ ngơi và phục hồi.
Chế độ ăn uống lành mạnh:
- Bổ sung nhiều rau xanh, trái cây, các loại hạt để tăng cường hệ miễn dịch.
- Hạn chế các thực phẩm cay nóng, đồ uống có ga, rượu bia.
- Uống nhiều nước để giúp cơ thể đào thải độc tố, hỗ trợ quá trình hồi phục.
Viêm lợi nổi hạch ở cổ là tình trạng thường gặp và thường là dấu hiệu của nhiễm trùng răng miệng. Tuy nhiên, không phải trường hợp nào cũng nghiêm trọng. Nếu được điều trị kịp thời và đúng cách, tình trạng này thường sẽ cải thiện. Để đảm bảo sức khỏe răng miệng tốt nhất, bạn nên thăm khám nha sĩ định kỳ, duy trì vệ sinh răng miệng hàng ngày và có chế độ ăn uống lành mạnh.
Đọc tiếp bài viết: Lợi chân răng bị trắng có phải BỆNH? Làm sao khắc phục?
